آرشیف

از چندی بدینسو مشاور امنیت ملی افغانستان آقای حنیف اتمر به کشور های چین ، فدراتیف روسیه ، ترکمنستان ، جمهوری اسلامی ایران سفر های کاری داشته است با در نظرداشت نظریات مخالف و موافق اکثریت به این باور اند که آقای محمد حنیف اتمر در حکومت وحدت ملی آدم نهایت با هوش و زیرک در روابط سیاسی  اجتماعی و استخباراتی گفته می شود بعضی ها آقای اتمر را بازوی راست رئیس جمهور غنی میداند آگاهان سیاسی به این باور اند که رفت و آمد های وی با ایران کشور های دیگر بخاطر ایجاد تفاهم منطقوی علیه تروریزم و ایجاد همکاری در این زمینه گفته میشود و دور از انتظار نیست که این رفت و آمد ها نتایج مطلوب را با خودهمراه داشته باشد. آقای اتمر از جمله کسانی در دولت پیشین افغانستان بوده که در هیچ مقطع زمانی تلاش نکرده تا علیه کشور یا اشخاص و افراد طور علنی به مطبوعات حاضر شود و همه جانبه صحبت نماید اما چند قبل این سمت شکستاند آقای اتمر سفر که به ولایت ننگرهار داشت به آواز بلند از مداخلات بی شرمانه پاکستان پرده برداشت و داعش را منفور ترین گروه تروریستی خواند به یقین مشاور امنیت ملی افغانستان بر علاوه دید و باز دید که با همتای ایرانی خود داشته با وزیر خارجه ایران آقای جواد ظریف نیز صحبت و گفتگو کرده است فکر میکنم سفر جناب اتمر به ایران، مقدمه سفر رییس جمهور اشرف غنی به این کشور باشد، که نه در آینده چندان دور صورت خواهد گرفت بدون شک افغانستان طوریکه با مشکلات داخلی دست و پنجه نرم میکند بحران های بیرونی نیز دامنگیر آن است که باید چاره ای جهت حل آنها جستجو شود به باور من سفر های خارجی نیز یک ضرورت است اما از همه مهم تر این است که سران دولتی باید بجای سفرهای خارجی به مشکلات داخلی توجه زیاد تر کرده و پس از رفع بحران های موجود به بهبود روابط با دیگران بپردازند، تردیدی وجود ندارد که سفر این مقام عالی دولتی به ایران با هدف توسعه همکاری‌ های دو جانبه به منظور مبارزه با تروریسم و افراط گرایی در منطقه و گفتگو با مقام های ایرانی انجام شده است، اما خبرهای رسیده از وزارتخارجه ایران حکایت از موضوع های دیگری نیز دارد که این مقام دولتی افغانستان را در تنگنای تصمیم گیری و یا وعده های اجباری قرار داده است  آن هم حضور قوت های خارجی در افغانستان روابط با عربستان سعودی جنگ در سوریه ، یمن و بعضی موضوعات دیگر این موضوع ها علاوه بر توسعه همکاری‌های دو جانبه به منظور مبارزه با تروریسم و استقرار امنیت در منطقه،‌ ارتقای امنیت در مرزهای دو کشور و موضوع رودخانه ‌های مرزی افغانستان و حق آب ایران از این رودخانه ها و همچنان روابط با غرب و صلاحیت های غربی ها در کشور هم مرز با ایران، از جمله مهمترین موضوع های مورد گفتگو میان مقام های دو کشور گفته شده است. اما اگر سیاست را از دیدگاه آقای اشرف غنی برسی کنیم میتوانیم نکات ذیل را برجسته و نقادانه پهلوی هم قرار دهیم به یقین هم در سطح داخلی و هم در ابعاد بین المللی دیدگاه های آقای غنی  نسبت به باور های آقای کرزی تفاوت زیاد دارد جناب حامد کرزی رییس جمهور سابق افغانستان بر این عقیده بود که نزدیکی روابط با ایران، هند و روسیه می تواند به تضعیف طالبان در افغانستان بیانجامد، در عین حال امضای قرارداد امنیتی با آمریکا زمینه را برای هرگونه تحرک طالبان از میان بر می دارد. اما در مقابل اشرف غنی، رئیس جمهور کنونی افغانستان سیاستی دیگر را در روز های اول حکومت خود  پیش گرفته بود. آقای غنی  سعی می کرد به پاکستان نزدیک شود. معتقد بود نزدیک شدن به پاکستان با توجه به حمایت های این کشور از گروه طالبان، زمینه همکاری های اطلاعاتی و سپس تضعیف این گروه را فراهم می آورد. فاش شدن نامه محرمانه اشرف غنی به مسئولان اسلام آباد در این باره موجی از انتقادها را برای او به همراه داشت. اما به نظر می رسد این اقدام در راستای جبران اشتباه گذشته اش مبنی بر امضای تفاهم نامه امنیتی میان دستگاه ها اطلاعاتی پاکستان و افغانستان صورت گرفته باشد.
 محتوای نامه درخواست اشرف غنی برای کنترل طالبان توسط پاکستان است. از سویی دیگر طالبان از چندی بدینسو دست به تغییراتی در سیاست های خود زده اند. هیاتی از دفتر قطر به چین سفر کرده است. در عین حال درگیری هایی میان طالبان و داعش در برخی نقاط افغانستان نیز پدید آمده است. کارشناسان تغییر رویکرد طالبان به خاطر احساس خطر آنها از قوت گرفتن داعش در افغانستان می دانند. از جانب دیگر آنچه قابل بحث است بر میگردد به این اصل که  در اوایل ایجاد حکومت وحدت ملی آقای اشرف غنی بر این عقیده بود  که جهت گیری های کرزی به هند، یکی از دلایل اصلی تداوم جنگ طالبان به خصوص گروه های حقانی و حزب اسلامی حکمتیار است که مورد حمایت ارتش پاکستان هستند.
بنابراین با تعامل با پاکستان امکان تعدیل سیاست های آنها وجود داشته و مسئولان پاکستان می توانند طالبان و شبکه حقانی را وارد مذاکرات جدی برای برقراری صلح کنند. این برداشت اشرف غنی از تحولات منطقه سرچشمه میگرفت. از این رو سعی بر نزدیک شدن به پاکستان داشت. در درون حکومت وحدت ملی دیدگاه های متفاوتی از جمله توسط عبدالله عبدالله و طرفدارانش مطرح می شد، آنها با پاکستان مشکل داشته و پیش از این با هند، ایران و روسیه علاقمند همکاری بوده و هستند. به همین دلیل حکومت وحدت ملی برای پیشبرد این سیاست هماهنگ نبوده است. پاکستان نیز از این مساله مطلع بوده و دست به بازی پیچیده ای با افغانستان زده تا از یک طرف تشدید کننده تضارب بین عبدالله و غنی یا به عبارتی تیم شمالی و پشتون باشد و از طرف دیگر موجب جلوگیری نفوذ هند در افغانستان شود. این سیاستی است که پاکستان تا کنون دنبال می کند. از این رو به نظر نمی رسد که اشرف غنی با توجه به پیچیدگی های پاکستان و همه تپ و تلاش را که از راه سفر های آقای اتمر براه انداخته شده به اهداف خود همه جانبه دست  یافته باشد و بتواند بزودی  پاکستان را مجبور کند دست از حمایت از ابزار استراتژیکی خود یعنی طالبان برای تاثیرگذاری بر افغانستان بردارد. از سوی دیگر با گذشت یک نیم سال از عمر حکومت وحدت ملی حقیقت طور دیگری آشکار شد همه وعده های پاکستان به آقای اشرف غنی میانتهی بودند بعد از حادثه خونین شاه شهید به تدریج اشرف غنی در مقابل پاکستان نیز همان سیاست آقای کرزی را دنبال میکند. آقای اشرف غنی مجبور است منحیث شخص که الفبای سیاست را میداند زمانیکه  مشاهده می کند پاکستان دست از اهداف مغرضانه خود برنمی دارد، مجبور است درباره سیاست های خود تجدیدنظر کند و به سمت دیدگاه های برود که اکثریت مردم افغانستان به آن باور دارند.  به عقیده من سیاست های را جناب اشرف غنی در اوایل حکومت خود با باور مندی و اعتماد به پاکستان اتخاذ کرده بود حالا خود را بازنده همان سیاست نا تعریف شده میداند به هر صورت جهت تحکیم صلح و ثبات دایمی در افغانستان بر علاوه تفاهم بین الافغانی ما با تفاهم منطقوی و تفاهم فرا منطقوی نیز ضرورت همه میدانند تردیدی وجود ندارد که جامعۀ بشری همواره در تجدد و تغیرات کمی و کیفی سیرارتقائی خویش را بسوی رشد و انکشاف همگانی پیموده و راه های بس دشوار و ناهموار را پی یکی دیگر پشت سر گذاشته تا به منظور نیل به اهداف والائیکه در آن رفاه و سعادت جوامع بشری مطرح نظر بوده گام های متین ، استوار و خلل ناپذیر را پیوسته برداشته است تا به مدارج عالی و شامخ مطروحه خویش فایق آیند ، مسلماً با نبوغ و احساس پرشور انسان به مثابه یک عنصر متحرک و تحول پذیر با رشد ساینس و تکنالوجی آرزوی دیرینه بشر از حالت انزوائی به همگرائی و گلوبلایزیشن که نیاز مبرم جامعه جهانی در عصر کنونی پنداشته می شود گام نهاد و پیوسته بسوی همگرائی و آمیختگی واقعی این روند تاریخی سیر تکاملی خویش را با فراست تام با امید سعادت و ارتقأ بیشتر طور متداوم می پیماید ، که با نظرداشت این اصل برگزیده توأم با ماهیت دیالکتیکی آن جهان با هم مرتبط و پیوند ژرف و عمیق را به گونه ابجکتیف و عینی علی الرغم تضاد هائیکه میان دول جهان در برخی از موارد موجود است ، بیش از پیش استحکام می یابند و این آمیختگی و همگرائی باعث رفع تشنجات و ثبات همگانی می گردد که تلویحاً پیامد های سعادت بار و خجسته را نصیب ساکنان این کره خاکی که ما نیز جزء پیکرو پهنای آن می باشیم خواهند ساخت مردم افغانستان میدانند.
جهان قرن بیستم که مملو از حوادث و پیامد های متعدد از قبیل جنگ اول و دوم جهانی و هکذا جنگ سرد میان کشور های ایالات متحده امریکا و اتحاد شوروی سابق بود پشت سر گذاشت و سرانجام با فروپاشی اتحاد شوروی سابق نیز انجامید ، که این رویداد بی سابقه و چشمگیر سیمای جهان را از حیث سیاسی ، اقتصادی و نظامی طور عمیق و گسترده تغیر داده که به موجب آن جهان از دو قطبی با یک قطبی مبدل گردید و خطر باالقوه جنگ هستوی که همواره جهان را تهدیدی می نمود رفع و جای سؤظن را اعتماد متقابل و مساعی مشترک میان دول جهان احراز نمود که منجر به توسعه روابط و مناسبات دول جهان در عرصه های مختلف بمنظور رشد سطح زنده گی مردمان کشور ها گردید .
با نظرداشت متن و محتوای تحریری فوق باید گفت که جمهوری اسلامی افغانستــان نیز جزء از خانــواده جهــانــی بوده و منحیث یک کشور آزاد و مستقـــل خواهــان آن است تــا با همکاری کشور های همسایه و ایجاد روابط دوستانه با در نظرداشت منافع ملی یکدیگر بخاطر تحکیم صلح و ثبات  در قضـایـای جهــانی نقش ســازنـده خویش را بوجه احسن با نظرداشت قوانین مطــروحه ملی و بین المللی ایفا نماید .