آرشیف

مقدمه:  خداوند ج در آیات  زیرسورۀ حج   براى تشریح مساله رستاخیز و حقا نیت اجتناب نا پذیر آن ، حركت انسان را در یك مسیر هفت مرحلۀ  ای تقسیم وتشریح  نموده است که  انسان را نسبت به حقانیت روز وا پسین  متیقن میسازد.طوریکه برای انسان عملا نشان میدهد   شما که هفت مر حله از رشد وتکامل زندگی را سپری کرده اید ووبر حقا نیت آن یقین دارید اما چطور از نشئه وطلوع دیگر که زندگی بعد از مرگ است منکرید؟ مرگ پایان کار نیست مرگ پلی است که انسان را بسوی فصل دیگری از زندگی عبور میدهد فصل چیدن میوه وثمر که در دنیا کشت کرده است.

 دلائل معاد در عالم جنين و گياهان
از آنـجـا كه در آيات قبل ازین آیات گفتگو از ترديد مخالفان در مبداء و معاد بود حالا در آيات مورد بـحـث بـه دو دليـل مـحـكـم و مـنـطـقـى بـراى اثـبـات مـعـاد  اسـتـدلال شـده اسـت ، يـكـى از طريق توجه به تحولات دوران جنينى ، و ديگرى از طريق تحولات زمين به هنگام نمو گياهان .در حـقـيـقت قرآن مى خواهد صحنه هاى معاد را كه مردم در همين زندگى دنيا با آن سر و كار دارند و پيوسته با چشم خود مى بينند و از آن غافلند براى آنها تـشـريـح كـنـد تا بدانند زندگى بعد از مرگ نه تنها امر غير ممكنى نيست ، بلكه دائما صحنه هاى مشابه آن را در زندگى روزمره با چشم خود مشاهده مى كنند.

 یاايـهـا الناس إ ن كنتم فى ريب من البعث فإ نا خلقنكم من تراب ثم من نطفة ثم من علقة ثـم مـن مـضـغـة مـخـلقـة و غـيـر مـخـلقـة لنـبـيـن لكـم و نـقـر فـى الا رحـام مـا نـشـاء إ لى اءجـل مـسـمـى ثـم نـخـرجـكم طفلا ثم لتبلغوا اءشدكم و منكم من يتوفى و منكم من يرد إ لى أرذل العـمـر لكـيـلا يـعلم من بعد علم شيا و ترى الا رض هامدة فإ ذا أنزلنا عليها الماء اهتزت و ربت وأنبتت من كل زوج بهيج (5)
ذلك بـأ ن الله هـو الحـق وأنـه يـحـى المـوتـى و أنـه عـلى كل شى ء قدير (6)
و أن الساعة اءتية لا ريب فيها وأن الله يبعث من فى القبور (7) سورۀ حج

ترجمه: – اى مـردم اگـر در رسـتـاخيز شك داريد (به اين نكته توجه كنيد كه ) ما شما را از خاك آفريديم ، سپس از نطفه ، و بعد از خون بسته شده ، سپس از مضغه (چيزى شبيه گوشت جـويـده ) كـه بـعـضـى داراى شـكـل و خـلقـت اسـت و بـعـضـى بـدون شكل ، هدف اين است كه ما براى شما روشن سازيم (كه بر هر چيز قادريم ) و جنينهائى را كه بخواهيم تا مدت معينى در رحم مادران قرار مى دهيم (و آنچه را بخواهيم ساقط مى كنيم ) بـعـد شما را به صورت طفل بيرون مى فرستيم ، سپس هدف اين است كه به حد رشد و بـلوغ برسيد، در اين ميان بعضى از شما مى ميرند و بعضى آن قدر عمر مى كنند كه به بـدتـريـن مـرحـله زنـدگـى و پـيـرى مـى رسند آنچنان كه چيزى از علوم خود را به خاطر نـخـواهند داشت (از سوى ديگر) زمين را (در فصل زمستان ) خشك و مرده مى بينى ، اما هنگامى كه باران را بر آن فرو مى فرستيم به حركت در مى آيد و نمو مى كند، و انواع گياهان زيبا را مى روياند.
ايـن بـه خـاطر آنست كه بدانيد خداوند حق است و مردگان را زنده مى كند و بر هر چيز تواناست .
و اينكه رستاخيز شكى در آن نيست و خداوند تمام كسانى را كه در قبرها آرميده اند زنده مى كند..ترجمه تفسیر نمونه.

مراحل هفت گانه مسیر تکامل انسان در قرآن.

1-     فإنا خلقنکم من تراب :نخست زمانى كه خاك بود ممكن است منظور از خاك در اینجا خاكى باشد كه آدم از آن آفریده شد ، و نیز امكان دارد اشاره به این باشد كه همه انسانها قطع نظر از این نیز از خاكند ، چرا كه تمام مواد غذائى كه نطفه را تشكیل مى‏دهد و سپس مواد تغذیهكننده آن همه از خاك گرفته مى‏شوند.البته بدون شك قسمت قابل توجهى از بدن انسان را آب و قسمتى را اكسیژن و كربن تشكیل مى‏دهند كه از خاك گرفته نشده ولى از آنجا كه ستون اصلى تمام اعضاى بدن را موادى كه از خاك گرفته شده تشكیل مى‏دهد این تعبیر كاملا صحیح است كه انسان از خاك است.

2-     ثم من نطفة:مرحله دوم مرحله نطفه است ، خاك این موجود ساده و پیش پا افتاده و خالى از حس و حركت و حیات تبدیل به نطفه مى‏شود ، نطفه‏اى كه از موجودات زنده ذره بینى اسرارانگيزى تشكيل يافته كه در مرد اسپر و در زن اوول ناميده مى‏شود ، اين موجودات ذره بینى شناور به قدرى كوچكند كه در نطفه يك مرد ممكن است ميليونها اسپر وجود داشته باشد ! .تحولات پى در پى و شگفت‏انگیز جنین در عالم رحم ، به همان اندازه عجیب است كه فى المثل سنجاق كوچك ساده‏ با گذشت چند ماه تبدیل به یك هواپیما گردد!. جالب اینكه انسان بعد از تولد معمولا یك حركت آرام و تدریجى را كه بیشتر شكل تكامل كمى دارد تعقیب مى‏كند ، در حالى كه حركت او در محیط رحم همراه با جهشهاى سریع و دگرگون كننده كیفى است.

3-     ثم من علقة_در مرحله سوم نطفه به مرحله علقه مى‏رسد و سلولهاى آن همچون یك دانه توت بدون شكل ( به صورت یك قطعه خون بسته ) در كنار هم قرار مى‏گیرند كه آن را در زبان علمى مورولا مى‏نامند.بعد از گذشتن مدت كوتاهى حفره تقسیم كه سر آغاز تقسیم نواحى جنین است پیدا مى‏شود ( و جنین را در این مرحله به لاستولا مى‏نامند).

 -4ثم من مضغة مخلقةوغیر مخلقة – در مرحله چهارم كم كم جنین شكل یك قطعه گوشت جویده شده به خود مى‏گیرد بى آنكه اعضاى مختلف بدن در آن مشخص باشد .اما ناگهان در پوسته جنین تغییراتى پیدا مى‏شود ، و در رحم شكل آن متناسب با كارى كه باید انجام دهد تغییر مى‏یابد و اعضاى بدن كم كم ظاهر مى‏شود ، اما جنینهائى كه از این مرحله نگذرند و همچنان به صورت سابق و یا ناقص بمانند ساقط مى‏شوند و از رده خارج مى‏گردند ، جمله مخلقة و غیر مخلقة ممكن است اشاره به این مرحله باشد یعنى كامل الخلقه و غیر كامل الخلقه.جالب اینكه قرآن مجید بعد از ذكر این چهار مرحله جمله لنبین لكم را آورده است ، اشاره به اینكه این دگرگونیهاى سریع و شگفت‏انگیز كه سبب مى‏شود یك قطره كوچك آب به یك انسان كامل تبدیل گردد ، دلیل روشنى است بر قدرت خداوند بر همه چیز . امروز جنین‏شناسى به صورت یك علم گسترده در آمده ، و دانشمندان این علم موفق شده‏اند جنین را در مراحل مختلف مورد بررسى قرار داده ، پرده از روى اسرار شگرف این پدیده اسرار آمیز جهان هستى بردارند و عجائب بسیارى در باره آن ارائه دهند .

این نكته نیز لازم به یاد آورى است كه تولد انسان از خاك به صورت یك موجود زنده خود یك جهش بزرگ است ، و مراحل گوناگون جنین همه جهشهاى پى در پى محسوب مى‏شوند ، و نیز تولد انسان از مادر خود جهش بسیار مهمى است ، و مراحل بلوغ و كهولت نیز جهش محسوب مى‏شوند .تعبیر قرآن در آیه بالا از قیامت به بعث گویا اشاره به همین مفهوم جهش باشد كه در رستاخیز نیز صورت مى‏گیرد.

به این نكته نیز باید توجه كرد كه سخن گفتن قرآن از این مراحل مختلف جنین ، در آن روز كه نه علم جنین‏شناسى به وجود آمده بود و نه مردم اطلاع قابل ملاحظه‏اى در باره دوران جنینى انسان داشتند ، خود گواه زنده‏اى است بر اینكه این كتاب بزرگ از جهان وحى و ماوراء طبیعت سرچشمه مى‏گیرد.

سپس به مراحل سه گانه پنجم و ششم و هفتم جنین كه بعد از تولد صورت مى‏گیرد یعنى طفوليت و بلوغ و پيرى اشاره كرده است. وفرموده: ثـم نـخـرجـكم طفلا ثم لتبلغوا اءشدكم و منكم من يتوفى و منكم من يرد إ لى أرذل العـمـر لكـيـلا يـعلم من بعد علم شيا..

ارذل العمر چیست ؟ ارذل از ماده رذل به معنى چیز پست و نامطلوب است ، و منظور از ارذل العمر نا مطلوبترین دورانهاى عمر انسان مى‏باشد كه به نهایت پیرى مى‏رسد ، و به گفته قرآن علوم و دانشهاى خود را به كلى فراموش مى‏كند ، و درست همانند یك كودك مى‏شود ، از نظر معلومات همچون كودك است ، از نظر تدبیر امور شبیه كودك است ، از چیز جزئى همانند یك كودك ناراحت مى‏شود و با امر مختصرى خوشحال و راضى مى‏گردد ، ظرفیت و حوصله خود را از دست مى‏دهد ، و گاه حركات او كودكانه مى‏شود .با این تفاوت كه مردم از كودك انتظارى ندارند و از او دارند ، بعلاوه در مورد كودكان این امیدوارى هست كه با رشد و نمو جسم و روحشان همه این حالات بر طرف مى‏گردد اما در مورد پیران فرتوت و كهنسال چنین امیدى وجود ندارد و با این تفاوت كه یك كودك چیزى نداشته كه از دست بدهد اما این پیر كهنسال همه سرمایه‏هاى حیاتى خود را از دست داده .روى این جهات حال پیران سالخورده در مقایسه با حال كودكان بسیار رقت‏بارتر و ناگوارتر است.