آرشیف

شماری از خبرنگاران در افغانستان می‌گویند که ادامه محدودیت‌های طالبان علیه رسانه‌ها و سکوت در برابر این ممنوعیت‌ها، افغانستان را در آستانه بی‌تصویری کامل قرار داده است. به گفته آنان، در کنار حذف و سرکوب سیستماتیک رسانه‌ها و خبرنگاران، تشدید اعمال منع نشر تصاویر زنده‌جان افزایش یافته و باید در برابر این سیاست‌ها اعتراضات گسترده جهانی شکل بگیرد و از عادی‌شدن وضعیت جلوگیری شود. طالبان نشر تصاویر موجودات زنده را در اکثر ولایت‌ها ممنوع کرده‌اند. این گروه تا کنون به‌طور رسمی این ممنوعیت را در هشت ولایت اعلام کرده است. یکی از محدودیت‌های جدیدی که اعمال شده، منع چاپخانه‌ها از چاپ تصاویر جان‌داران در شماری از ولایت‌هاست. بسیاری از خبرنگاران و رسانه‌ها در افغانستان معتقدند که طالبان کشور را در آستانه بی‌تصویری قرار داده‌اند. آن‌ها با ابراز نگرانی تاکید می‌کنند که نباید این ممنوعیت‌ها به امر عادی تبدیل شود و از جامعه رسانه‌ای و نهادهای بین‌المللی می‌خواهند که در این زمینه اعتراض کنند. این خبرنگاران از کشورهایی که با طالبان تعامل دارند می‌خواهند که جلو بی‌صدایی و بی‌تصویری افغانستان را بگیرند.

شماری از خبرنگارانی که تحت کنترل طالبان در افغانستان فعالیت می‌کنند، از ادامه ممنوعیت‌های این گروه علیه رسانه‌ها و خبرنگاران به شدت انتقاد می‌کنند. آنان می‌گویند که آزادی رسانه‌ها به‌طور کامل از بین رفته و با ممنوعیت تصاویر و نشر عکس‌های جان‌داران، این گروه کشور را عملاً به سمت بی‌صدایی و بی‌تصویری سوق داده‌ است. آنان هشدار می‌دهند که اگر جلو این وضعیت گرفته نشود، به‌زودی صدای رسانه‌ها خاموش خواهد شد و صنعت رسانه‌ای کشور به شکل وحشت‌ناکی از بین خواهد رفت.

شمس (نام مستعار)، یکی از خبرنگاران در غرب افغانستان، می‌گوید که رسانه‌ها در داخل افغانستان هیچ‌گونه استقلالیتی در راستای اطلاع‌رسانی و تهیه برنامه‌های تولیدی ندارند و اکثریت آن‌ها به صدای طالبان تبدیل شده‌اند. به گفته او، خودسانسوری، نبود آزادی، عدم حاکمیت قانون و فشارهای گسترده طالبان بر رسانه‌ها و خبرنگاران عملاً مفهوم رسانه‌های آزاد و مستقل در کشور را از بین برده است.

همزمان، چندین منبع از میان خبرنگاران در کشور از ادامه وضعیت کنونی رسانه‌ها در داخل افغانستان ابراز نگرانی می‌کنند. آنان می‌گویند که هیچ رسانه و خبرنگاری حق انتقاد و اعتراض نسبت به عملکرد طالبان را ندارد و نمی‌تواند صدای مخالفان این گروه را انعکاس دهد. به گفته آنان، رسانه‌ها به دستور طالبان مکلف هستند که تنها از دستاوردهای این گروه، ادعای تامین امنیت طالبان‌ و بهبود وضعیت معیشت مردم گزارش دهند و تصویری را که این گروه از افغانستان می‌خواهد، منعکس کنند.

طالبان پس از تنفیذ قانون «امر به معروف و نهی از منکر» خود، ممنوعیت تصویر موجودات زنده را در رسانه‌های تصویری و چاپی در اکثریت ولایت‌ها اعمال کرده‌اند. این ممنوعیت در حال حاضر، براساس اعلام مرکز خبرنگاران افغانستان، در ولایت‌های قندهار، تخار، بادغیس، نورستان، ننگرهار و هلمند اجرا شده است. همچنین منابع به روزنامه ۸صبح می‌گویند که طالبان ممنوعیت نشر تصاویر موجودات زنده را در ولایت‌های پنجشیر و دایکندی نیز اعمال کرده‌اند. این گروه همچنین تاکید کرده که دستور منع انتشار تصاویر جان‌داران به تدریج در تمام ولایت‌های کشور براساس ماده ۱۷ قانون «امر به معروف و نهی از منکر» این گروه اجرایی خواهد شد.

همچنین طالبان در ولایت‌های دایکندی و خوست چاپخانه‌ها را از چاپ تصاویر جان‌داران ممنوع کرده‌اند. این گروه به عکاسان این ولایت‌ها هشدار داده که در صورت سرپیچی از این دستور، چاپخانه‌ها مسدود خواهند شد. این اقدام طالبان به‌عنوان گام دیگر در راستای اعمال محدودیت بر فعالیت‌های مطبوعاتی توصیف شده است. طالبان به مسوولان چاپخانه‌ها اعلام کرده‌اند که براساس قانون «امر به معروف و نهی از منکر» این گروه، چاپ تصاویر جان‌داران ممنوع است. چاپخانه‌ها با ابراز نگرانی می‌گویند که اگر نتوانند تصاویر جان‌داران را چاپ کنند، فعالیت آن‌ها متوقف خواهد شد و هزاران تن شغل خود را از دست خواهند داد. همچنین، صنعت چاپ در کشور ممکن است به نابودی کشیده شود.

با این حال، منابع در غزنی در گفت‌وگو با روزنامه ۸صبح می‌گویند که در جریان یک ماه گذشته، والی جدید طالبان در این ولایت محدودیت‌ها بر رسانه‌ها را تشدید کرده است. به گفته منابع، عبدالصمد جاوید، والی جدید این گروه در غزنی، محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای را بر رسانه‌ها اعمال کرده است. او پیش از این والی طالبان در بادغیس بود که نشر تصاویر جان‌داران را در این ولایت منع کرده بود. به گفته منابع، والی طالبان در غزنی به شدت افراطی است و بر اجرای بدون قیدوشرط قانون «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان تاکید دارد.

منابع در این ولایت می‌گویند که از زمانی که والی جدید طالبان در غزنی گماشته شده، هیچ عکسی یا ویدیویی از نشست‌ها و دیدارهای او منتشر نشده است. به گفته منابع، او به تمام ریاست‌های تحت امر خود در غزنی دستور داده که تصاویر موجودات زنده را در صفحات اجتماعی و گروه‌های مربوط به طالبان در این ولایت منتشر نکنند. همچنین، او در چندین برنامه خبری، نشست‌های مردمی و محافل فراغت شاگردان از مدارس دینی به خبرنگاران اجازه تصویربرداری نداده و اکثر اداره‌های دولتی تحت کنترل طالبان در غزنی نشر تصاویر جان‌داران را متوقف کرده‌اند.

منابع همچنین در ولایت میدان‌وردک به روزنامه ۸صبح می‌گویند که پس از توشیح قانون «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان، والی و رییس اطلاعات و فرهنگ این گروه در نشستی با خبرنگاران محلی، تصویربرداری از جان‌داران را در این ولایت متوقف کرده‌اند. همچنین، مقام‌های محلی طالبان در دایکندی از چندین ماه پیش نشر عکس و ویدیو را متوقف کرده‌اند. این گروه به خبرنگاران دستور داده که در گزارش‌های تصویری از صدا استفاده کنند.

وزارت عدلیه طالبان در ۳۱ اسد سال جاری اعلام کرد که قانون «امر به معروف و نهی از منکر» این گروه توسط هبت‌الله آخوندزاده توشیح شده است. براساس این قانون، محدودیت‌ها بر شهروندان تحت کنترل این گروه تشدید شده است. ممنوعیت نشر تصاویر موجودات زنده، به وزارت امر به معروف و نهی از منکر این گروه صلاحیت داده تا از نشر تمام مطالبی که در آن‌ها از عکس جان‌داران استفاده می‌شود، جلوگیری کند.