آرشیف

طالبان پس از یک وقفه کوتاه بازرسی‌های خانه‌به‌خانه را در دو روز گذشته در بخش‌هایی از شهر کابل، مزارشریف، سمنگان و کندز از سرگرفته‌اند. شهروندان کشور این اقدام طالبان را تعرض به حریم خصوصی می‌دانند و تأکید می‌کنند که رفتار جنگ‌جویان این گروه هنگام بازرسی خانه‌ها «ترسناک» است. به گفته آنان، طالبان در تلاشی ‌خانه‌به‌خانه با ده‌ها جنگ‌جوی مجهز با سلاح‌های سبک و سنگین حضور می‌یابند و به شمول تلاشی بدنی زنان و مردان، گوشی‌های همراه آنان را نیز بررسی می‌کنند. طالبان همزمان با این، جمعه‌شب در ولایت سمنگان یک استاد تربیه معلم و چند تن دیگر را بازداشت کرده‌اند. همچنان هفته گذشته، شب‌هنگام چند تن در شهر کندز از سوی این گروه بازداشت شده‌اند. در همین حال کمیسیون مستقل حقوق  بشر به این باور است که طالبان با تکرار این رفتار، نشان می‌دهند که در بین مردم افغانستان پایگاه اجتماعی ندارند.

طالبان از روز پنج‌شنبه، ۳ سنبله، به این‌سو بازرسی خانه‌به‌خانه را در بخش‌های مختلف شهر مزارشریف آغاز کرده‌اند. هدف از این بازرسی مبارزه با داعش و جمع‌آوری سلاح‌های موجود از نزد شهروندان ملکی عنوان شده است. با این حال، شماری از باشنده‌گان این شهر در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گویند که جنگ‌جویان طالبان خانه‌های مربوط به نظامیان پیشین را بازرسی می‌کنند.

ملالی، یکی از باشنده‌گان شهر مزارشریف که از هراس طالبان نام مستعار برگزیده است، می‌گوید: «یک کندک بسته طالبان آمده بود. پشت هر دروازه چند رنجر و ده‌ها طالب ایستاده بودند. فکر می‌کنی خانه کدام قاچاق‌بر و انتحاری را تلاشی می‌کنند.» این خانم می‌افزاید: «در جریان تلاشی زن‌ها هم همراه‌شان نبودند. وسایل شخصی زن‌ها را هم ‌پالیدند و باز خود را غیرتی هم می‌گیرند.»

رسول احمدی، باشنده دیگر شهر مزارشریف به روزنامه ۸صبح می‌گوید: «طالبان تمامی خانه‌ها را در شهر تلاشی می‌کنند. امروز نوبت ما رسید، خانه‌ ما را هم تلاشی کردند، اما مشکلات جدی این‌ها این است که وقت تلاشی، زن‌ها همراه‌شان نیست و خود مردها می‌روند داخل خانه و این کار درست نیست و در تضاد با فرهنگ و سنت مردم قرار دارد.» این باشنده بلخ اضافه می‌کند: «تمام خانه را به هم می‌زنند، لباس‌ها را از بکس بیرون می‌کنند و هر طرف می‌اندازند، در بعضی جاهای شهر شنیدیم که حتا داخل حویلی مردم  را همرای بیل و کلنگ کندن‌کاری می‌کنند، این‌ها باید همراه مردم درست رفتار کنند.»

کندز، از ولایت‌های دیگری است که بازرسی خانه‌به‌خانه در آن از سر گرفته شده است. این گروه شام ‌جمعه، ۴ سنبله، بازرسی خانه‌به‌خانه را در شهر کندز آغاز کرده‌اند و تا کنون ادامه دارد. یکی از باشنده‌گان شهر کندز در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «ده‌ها تن می‌آیند، حویلی محاصره میشه و بعد داخل می‌شوند و تلاشی مکمل و گرفتاری.» این باشنده کندز می‌افزاید: «در منطقه ما که تلاشی شده بیشتر مردم فارسی‌وان و چند خانه هم اوزبیک هستند.» او تأکید می‌کند که از ترس طالبان برخی از کتاب‌هایش را به آب انداخته است.

از سوی دیگر، روز شنبه، ۴ سنبله، حوالی ساعت ۱۲:۰۰ چاشت بازرسی خانه‌به‌خانه در کارته صلح و ساحه گدام در شهر ایبک، مرکز ولایت سمنگان نیز آغاز شده است. منابع محلی می‌گویند که جنگ‌جویان طالبان به بهانه مبارزه با داعش و جمع‌آوری سلاح، بیشتر به دنبال نیروهای امنیتی پیشین و مخالفان سیاسی‌شان هستند. باشنده‌گان سمنگان می‌افزایند که طالبان نباید به بهانه گرفتاری مظنونین، به حریم خصوصی مردم داخل شوند. آنان تأکید می‌ورزند که خانه حریم خصوصی مردم است و باید از تعرض مصون باشد.

با این حال، یک باشنده منطقه لیسه مریم در شهر کابل که روز جمعه شاهد تلاشی عابرین و موترداران در این منطقه بوده است، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «طالبان دو تا سه تا همکار زن داشتند. هر موتر و نفری که تیر می‌شد، اگر زن می‌بود، زن‌ها داخل غرفه می‌بردند تلاشی می‌کردند و اگر مرد می‌بود، مردها جابه‌جا از سرتا پا تلاشی می‌کردند و تلفن‌های‌شان را هم مورد بازرسی قرار می‌دادند. حتا  قات‌قات موتر را تلاشی می‌کردند. ساحه بسیار خطرناک و جنگی شده بود.»

منابع همچنان در شهر کابل می‌گویند که جنگ‌جویان این گروه در دو روز گذشته در منطقه سرک شتل و ۳۱۵ خیرخانه، شماری از خانه‌ها را تلاشی کرده‌اند. به گفته این منابع، این روند بیشتر وقت‌ها در این مناطق جریان دارد و هم اکنون صدها جوان پنجشیری در نتیجه همین بازرسی‌ها در زندان‌های طالبان به‌سر می‌برند و از سرنوشت‌شان اطلاعی در دست نیست.

طالبان همزمان با از سرگیری بازرسی خانه‌به‌خانه، از چندی به‌ این‌سو بازداشت‌های شبانه را نیز آغاز کرده‌اند. طالبان هفته گذشته در کندز چند تن را شب‌هنگام بازداشت و به جاهای نامعلومی انتقال داده‌اند. یک منبع آگاه که نمی‌خواهد نامش در گزارش ذکر شود، به روزنامه ۸صبح می‌گوید که یکی از دوستان نزدیک‌اش توسط این گروه از طرف شب بازداشت شده است. به نقل از این منبع چندین تن تاکنون در شهر کندز بازداشت شده‌، اما وابسته‌گان آنان به دلیل هراس از شکنجه و کشتار این بازداشت‌شده‌گان از صحبت با رسانه‌ها خودداری می‌کنند و امیدوارند با اجرای ضمانت و حتا پول و خرید سلاح، وابسته‌گان‌شان را از چنگ طالبان آزاد کنند.

این در حالی است که جمعه‌شب، ۴ سنبله، جنگ‌جویان طالبان در سمنگان یک استاد تربیه معلم را نیز به دلایل نامعلوم از خانه‌اش با خود برده‌اند و تا حال از سرنوشت وی اطلاعی در دست نیست.

در همین حال، نعیم نظری، سرپرست کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «در حال حاضر گروه طالبان، مسوول تأمین امنیت شهروندان افغانستان است، اما طالبان به‌جای تأمین امنیت، به‌گونه پی‌هم و به تکرار، منازل شهروندان را تلاشی می‌کنند و سبب آزار و اذیت‌شان می‌شوند.»

سرپرست کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان تصریح می‌کند: «تکرار تلاشی و بازرسی خانه‌به‌خانه شهروندان از یک واقعیت پرده بر می‌دارد؛ آن واقعیت مشکوک بودن بر مردم و عدم پایگاه اجتماعی این گروه در میان مردم کشور است.»

آقای نظری تأکید می‌ورزد که طالبان با تکرار این رفتارها حریم خصوصی شهروندان را نقض می‌کنند. او این رفتار طالبان را امر ناپسند و آسیب‌زا می‌خواند و می‌گوید که این گروه باید کرامت انسانی، حریم خصوصی شهروندان و حق مصونیت مردم را به رسمیت بشناسد و به آن حرمت بگزارد.

طالبان در حالی به بازرسی خانه‌به‌خانه مبادرت می‌ورزند که پیش از این نیز با واکنش‌های تند و گسترده داخلی و خارجی مواجه شده بودند. وان برانت، سفیر اتحادیه‌ اروپا برای افغانستان، در بازرسی‌های نخست این گروه گفته بود: «ارعاب، تفتیش خانه‌ها، دست‌گیری و خشونت علیه اعضای اقوام مختلف و زنان جنایت است و باید فوراً متوقف شود.» او در اوج جنگ روسیه با اوکراین، خطاب به طالبان نوشته بود: «با وجود جنگ پوتین، ما شما را تماشا می‌‌کنیم.» اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی این گروه پیوسته گفته است که هدف از تلاشی‌ خانه‌به‌خانه از سوی جنگ‌جویان این گروه تأمین امنیت بهتر تاجران و شهروندان می‌باشد.