آرشیف

2015-2-4

محمداکرام اندیشمند

انگیزه های تغییردرکابینه افغانستان

    11اکتوبر2008
پس ازحدس وگمان هایی ازتغییرات درکابینه ی حکومت افغانستان، امروز (شنبه11اکتوبر)این تغیرات رسماً اعلان گردید. برمبنای این تغییرات محمدحنیف اتمروزیرمعارف به حیث وزیرداخله وفاروق وردک وزیردولت درامورپارلمانی به حیث وزیرمعارف تعیین شد. جای وردک را دروزارت امورپارلمانی اسدالله خالد والی پیشین قندهارگرفت. ضرار احمد مقبل وزیرامورداخله به وزارت امورمهاجرین رفت. همچنان آصف رحیمی درحالی به جای عبیدالله رامین وزیرزراعت تقرریافت که برای رامین پست دیگری درکابینه داده نشد. اما نکته ی قابل بحث و پرسش این است که رئیس جمهور چرا دراین مقطع زمانی که هشت ماه دیگر به انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است دست به چنین تغییراتی زد؟ انگیزه وعوامل این تغییرات درکابینه چیست؟ آیا این تغییرات با مذاکرات دولت رئیس جمهورکرزی با گروه طالبان پیوند دارد؟
مسلماً برای بسیاری ازتحلیلگرانی که ازبیرون کاخ ریاست جمهوری و بدور از حلقه و تیم رئیس جمهور دردولت به این تغییرات نگاه می کننددلایل مختلف ومتفاوتی را به عنوان انگیزه های رئیس جمهور دراین تغییرات مطرح می نمایند. اماشایدکمتر کسی تغییر وتبدیل درکابینه را ناشی از ایجاد یک اداره ومدیریت سالم در دولتی تلقی کند که این دولت یکی ازفاسدترین دولت های جهان شمرده می شود. زیرا زدودن فساد ازدولت و ایجادیک اداره ی قانونمند، سالم، پاسخگو وخدمتگزار به ایجادمیکانیزم وسیستم سالم ودرست نیازمند است؛ درحالیکه نه چنین میکانیزم و سیستمی درافغانستان وجوددارد ونه اراده ای درجهت ایجاد وتقویت آن تاکنون تبارزکرده است. هرچند افراد شایسته و مسئول در رهبری ومسئولیت یک اداره می توانند تأثیرات مهمی درسالم سازی و اصلاحات داشته باشند، اما درنبود سیستم ومیکانیزم خوب، شایستگی وخوبی افرادهم کارآیی خودرا ازدست میدهد.
اماایجاد تغییرات درکابینه قبل ازهمه به گفتگوهای اخیر میان طالبان ونمایندگان رئیس جمهورکزری مربوط می شود. مذاکراتیکه در آن انگلیس ها، دولت سلطنتی عربستان سعودی و پاکستانی ها نقش مهمی دارند. یکی از شرایط اصلی طالبان دراین مذاکرات اخراج افراد مربوط به جبهه ی متحد پیشین مقاومت علیه طالبان از تمام سطوح دولت است. هرچند رئیس جمهور کرزی درطول سالهای زمام داری خود که نخستین ایام حکومت خویش را در چترحمایت افراد ونیروهای جبهه ی مذکور آغازکرد سیاست تضعیف وراندن آنهارا ازدولت با مؤفقیت عملی ساخت، اما طالبان حذف کامل آنها را از تمام سطوح دولت می خواهند. جلب حمایت طالبان یا کم ازکم همسویی بخشی از گروه ونیروی طالبان با او در آنتخابات آینده اهمیت حیاتی دارد. این درحالیست که طالبان نیکتایی دار درداخل دولت وتیم همراه رئیس جمهور، او را در این جهت تشویق وقانع می کنند.  
تغییرات دیروز درکابینه درواقع چراغ سبزی ازسوی رئیس جمهور به این خواست طالبان است که با این تغیر ضراراحمد مقبل یکی ازافرادوابسته ومتعلق به جبهه ی مقاومت ضدطالبان از آخرین پست کلیدی کابینه برکنارمی شود. درحالیکه پس از فروپاشی دولت طالبان وزارت داخله وسایروزارت هایی که کلیدی پنداشته می شد درکنترول اعضای جبهه ی مقاومت ضد طالبان قرار داشت. هرچندسخنگوی جیهه ملی که بسیاری از مسئولین جبهه ی مقاومت ضد طالبان در هیئات رهبری آن قرار دارد از مناسبات نزدیک ودوستانه ی این جبهه با طالبان سخن گفت، امابه نظرمی رسد که این ادعاهیچگونه پایه واساس درستی ندارد. جبهه ی مقاومت ضدطالبان که اکنون درجبهه ی ملی به عنوان اپوزیسیون دولت حامدکرزی گردآمدندبصورت روزافزون نقش واهمیت خودرادرتحولات افغانستان ازدست میدهند. یکی ازمعضلات اصلی این جبهه فقدان وخلای رهبری است که پس ازمرگ احمدشاه مسعود هیچ فردی نتوانست این خلاء را درمیان بازماندگان ووارثین جهادو مقاومت اوپرکند.