آرشیف

طالبان با دوام ممنوعیت‌های گسترده‌ علیه دختران و زنان، برگزاری صنف‌های آموزش سریع دختران را ممنوع کرده‌اند. براساس دستور شفاهی این گروه، دختران بالاتر از ۱۰ سال از اشتراک در برنامه‌های آموزشی محروم شده‌اند. منابع می‌گویند که طالبان در برخی از ولایت‌ها دستور داده‌اند که دختران با سن پایین‌تر از ۱۰ سال نیز اگر قدبلند باشند، از رفتن به مراکز آموزشی منع شده‌اند. در تازه‌ترین مورد معاون والی طالبان در غزنی به ریاست معارف این ولایت دستور داده است که صنف‌های آموزش سریع دختران را در مرکز و ولسوالی‌های این ولایت مسدود کند. پیش از این، منابع گفته‌اند که طالبان بعد از ختم امتحان تابستانی، دروازه مکتب‌های دخترانه را به روی دختران بالاتر از صنف سوم نیز بسته خواهند کرد. افزون بر این، مسوولان وزارت معارف این گروه، در برخی از ولایت‌ها صنف‌های شاگردان پسر پنج‌ساله را از دختران پنج‌ساله جدا کرده‌اند.

در ادامه محدودیت‌های طالبان بر آموزش و تحصیل دختران، اکنون منابع از شماری از ولایت‌ها تایید می‌کنند که بر‌بنیاد دستور جدید طالبان، دختران بالاتر از ده‌ساله از حق آموزش محروم شده‌اند. همچنان شماری از آموزگاران زن در کابل تایید می‌کنند که گروه طالبان به کودکان دختر «قد‌بلند» هدایت داده‌اند که در خانه‌ بمانند. این منابع می‌گویند که براساس این اقدام طالبان، دختران بالاتر از صنف سوم از حق آموزش محروم می‌شوند.

یکی از آموزگاران که نمی‌خواهد نامش در گزارش ذکر شود، می‌گوید که اگر این تصمیم طالبان براساس رده سنی در مکتب‌ بررسی شود، به‌طور معمول یک دانش‌آموز صنف سوم، حدود ۱۰ سال سن دارد که در این صورت دختران بالاتر از همین صنف از رفتن به مکتب باز می‌مانند. به‌ گفته این آموزگار، دخترانی که به صنف چهارم و بالاتر از آن می‌رسند، در رده‌های سنی بالاتر قرار می‌گیرند که از حق آموزش محروم خواهند شد.

در همین حال، منابع از ولایت غزنی می‌گویند که ریاست معارف طالبان در این ولایت صنف‌های آموزش سریع دختران را مسدود کرده است. به گفته منابع، معاون والی طالبان در غزنی به ریاست معارف این ولایت دستور داده که دروازه صنف‌های آموزش سریع دختران را در مرکز و ولسوالی‌ها ببندد. منابع از غزنی افزوده‌اند که طبق این دستور، تنها در ساحه میری ولسوالی اندر غزنی، هشت صنف درسی تعطیل شده است که در نتیجه آن نزدیک به ۲۰۰ دانش‌آموز دختر، از آموزش محروم شده‌اند.

منابع در موسسه‌های غیردولتی فعال در حوزه آموزش نیز تایید می‌کنند که این دستور طالبان به صنف‌های سواد‌آموزی نیز رسیده است. به گفته آنان، طالبان دستور داده‌اند که برنامه‌های آموزش خود را به دختران بالاتر از ده‌ساله ارایه نکنند.

با این حال، منابع تایید می‌کنند که دستگاه امر به معروف و نهی از منکر طالبان در شماری از ولایت‌ها اقدام به تفکیک دختران براساس سن کرده‌ است. به گفته منابع، محتسبان این گروه از مدیران مکتب‌های دخترانه خواسته‌اند که دانش‌آموزان بالاتر از صنف سوم را به خانه بفرستند.

این در حالی است که شماری از دختران بازمانده از آموزش می‌گویند که طالبان با آموزش و حقوق دختران و زنان مشکل دارند. به‌ گفته آنان نصاب آموزشی برای طالبان بهانه‌ای بیش نیست. یکی از دانش‌آموزان دختر که دو سال بی‌سرنوشتی و انتظار بازگشایی دروازه‌های مکتب‌ را کشیده است، تاکید می‌ورزد: «اگر نصاب آموزشی مشکل دارد، این نصاب باید برای پسران هم مشکل داشته باشد. این برای ما پرسش‌برانگیز است. چگونه نصاب غیر‌اسلامی است که برای پسران مشکل ایجاد نمی‌کند و برای دختران مشکل‌آفرین است؟»

با این حال، از بسته شدن دروازه‌های مکتب‌های دخترانه ۷۱۲ روز می‌گذرد. طالبان در این مدت، دلایل مختلفی از جمله تغییر لباس دختران و معلمان، مشکل فرهنگی و تغییر در نصاب آموزشی را از دلایل عمده مسدود ماندن مکتب‌ها به ‌روی دختران خوانده‌اند. افزون بر این، شماری از مقام‌های این گروه در نشست‌های خبری گفته‌اند که بسته بودن مکتب‌ها و نهادهای تحصیلی به روی دختران و زنان، مساله اختلافی میان آنان است و رفع آن نیاز به زمان دارد.

گفتنی است که چندی قبل، صفحه‌هایی از نصاب آموزشی سواد‌آموزی وزارت معارف طالبان، در شبکه‌های اجتماعی و برخی از رسانه‌ها منتشر شد که نشان می‌داد شماری از رهبران طالبان در آن صفحه‌ها معرفی شده‌اند. در بخش تعریف واژه‌ها در آن صفحه‌ها واژه‌هایی چون «اشغالگر و مرتد» معنا شده است. بعد از انتشار گسترده آن صفحه‌ها، وزارت معارف طالبان آن را جعلی خواند، اما در نوارهای تصویری که بعدا منتشر شده، یکی از مسوولان این گروه محتوای این صفحه‌ها را تایید می‌کند.

طالبان علاوه بر مسدود کردن مکتب‌های دخترانه بالاتر از صنف ششم، به دانش‌آموزان صنف‌های چهارم تا ششم دستور داده‌اند که در راه مکتب صورت خود را بپوشانند. این گروه به تاریخ ۲۹ قوس سال ۱۴۰۱، دروازه دانشگاه‌های دولتی و خصوصی را نیز به روی زنان بسته است. دو روز بعد از آن، هر گونه آموزش فراتر از صنف ششم در مراکز آموزشی خصوصی را نیز برای دختران منع کرده‌ است.

بسته ماندن مکتب‌های دخترانه از سوی طالبان، هشت روز بعد دو‌ساله می‌شود. دلایل ارایه شده از سوی طالبان در این مدت قناعت شهروندان کشور و جامعه جهانی را فراهم نساخته است.

پیش از این، سازمان ملل متحد، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، کشورهای همسایه و قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و جهانی، شرط تعامل و به رسمیت شناخته ‌شدن طالبان را رعایت حقوق بشر، تامین حقوق زنان و ایجاد دولت فراگیر خوانده‌اند. طالبان اما در دو سال گذشته به هیچ‌یک از این خواست‌‌ها پاسخ مثبت و قناعت‌بخش ارایه نکرده‌اند.

با این حال، چندین ماه قبل، منابع آگاه به روزنامه ۸صبح تایید کردند که طالبان تصمیم گرفته‌اند مکتب‌ها را برای همیشه در رژیم‌شان به روی دختران مسدود کنند. اما براساس اظهارات مقام‌های ارشد این گروه، حق آموزش و تحصیل دختران و زنان، میان آنان مساله اختلافی است و احتمال می‌رود که بدون اعلام تصمیم نهایی، مکتب‌ها و دانشگاه‌ها همچنان به روی دختران مسدود بماند.

قابل ذکر است که سازمان ملل متحد بارها دستور ممنوعیت آموزش و تحصیل دختران را نگران‌کننده خوانده است. استفان دوجاریک، سخنگوی این سازمان، در یکی از نشست‌های خبری‌اش گفته است: «تصور این‌که یک کشور چگونه می‌تواند بدون مشارکت فعال و آموزش زنان به چالش‌ها و مشکلات خود رسیده‌گی کند، دشوار است.»