آرشیف

پيوست به گذشته……….
 
اشکال دادخواهی نظر به تعداد مستفید شوندگان و دادخواهان، متفاوت است. البته قوت و برجستگی هر شکل از دادخواهی در رسیدن به عناصری اند که در تعریف دادخواهی گنجانده شده اند. دسته­بندی اشکال دادخواهی به شیوه­های متفاوت قابل انجام است ولی ما در اینجا به دو شکل رایج و مرسوم دادخواهی می­پردازیم:  
 

1. دادخواهی فردی

شکلی از دادخواهی است که یک فرد یا گروهی با حمایت و ایجاد فرصت و فضا برای فرد و یا گروه دیگر به آنان توانایی می­بخشد تا برای خودشان دادخواهی نموده و صدای حق خواهی­شان را بلند نمایند. بدین معنی که تلاش دادخواهانهء فرد و گروه برای خود­شان و یا برای عده­ی محدود دو نفری میباشد.
در دادخواهي فردي چند نكته مهم است به قرار آتي ، كه اين نكات به ذات خود يك مديريت كاري فردي نيز هست :
1.  شناخت بهتر از خويش ،آيا مي توان حق از دست رفته را مطالبه كرد ؟ چطور ؟ از كي ؟ ،در كجا ؟ و چگونه ؟
2.  تعيين اهداف سازنده و متعالی در زندگی ، هدف از داد خواهي فرد چيست ؟ چه مي خواهد ؟ آيا آنچه ميخواهد مستحق آن هست يا خير ؟
3.  استفاده بهتر از زمان ، وقت مناسب براي داد خواهي يكي از پيش شرط هاي داد خواهي است ، گفته اند : بانگ بيوقت باعث بريدن گردن خروس مي شود ، در زمان مناسب اگر داد خواهي صورت نگيرد نتيجه صفر است .
4.  رسيدن به تمرکز ذهني و نظم بيشتر ، گفته اند : صد بار بينديش و يكبار بينداز ، تعمق در راه رسيدن به هدف شيوه مديريتي قابل ملاحظه اي دارد.
4.  توانايي اولويت ‌گذاري بين فعاليت‌ها، كدام موضوعات بايد در رأس قرار گيرد و بعدأ به داد خوهي اقدام گردد تادر اين راستا سردرگمي رخ ندهد.
 

2. دادخواهی جمعی

 درین نوع دادخواهی گروه از مردم با تجربیات و وضعیت مشابه و گاهی ممکن با سابقه و دیدگاه متفاوت، با حمایت و یا بدون حمایت اقشار دیگر و به نمایندگی از خود و یا گروه­های دیگر جهت اصلاح قوانین و پالیسی­ها و یا تغییر وضعیت دادخواهی می­نمایند. همچنان درین نوع دادخواهی ممکن است مؤسسات ملی و یا محلی برای مسایل ملی و یا محلی دادخواهی نمایند.  
نا گفته نباید گذاشت که اشکال دیگری دادخواهی همچون دادخواهی شهروندی، دادخواهی بحران، دادخواهی تخصصی و دادخوهی مماثل نیز وجود دارند که میتوان آنها را تحت عنوان دادخواهی فردی و یا جمعی فهرست نمود. اینک توضیح مختصر در مورد هر کدام:
 

دادخواهی شهروندی

در تعریف شهروند می توان گفت كه شهروند كسی است كه حقوق فردی و جمعی خود را می شناسد و از آنها دفاع می كند، قانون را می شناسد و به آن عمل می كند و از طریق آن مطالبه می كند، از حقوق معینی برخوردار است. می داند كه فرد دیگری هم حضور دارد و دفاع از حقوق او یعنی دفاع از حقوق خودش و فردی كه در امور شهر مشاركت دارد.
دادخواهی شهروندی عبارت از حرکت مبتنی بر شهروند – ارزشی است بمنظور شناسایی، تقویت و دفاع از حقوق، رفاه و منافع مردم. این نوع دادخواهی در پی حمایت و ترویج مسئولیت­های شهروندی بمنظور ایجاد تغییر مثبت در زندگی کسانی اند که با مشکلات سنگین یا با خطر مواجه اند. به تعبیر دیگر: دادخواهی شهروندی عبارت است از یک رابطه درازمدتی یک به یک میان دادخواه و همکارش بر اساس برابری، تقویت حقوق بشر  و محو محرومیت اجتماعی بمنظور ادغام آنانیکه از جامعه منزوی شده اند. بر اساس این تعریف، میتوان چنین استنباط نمود که دادخواهی شهروندی با ایجاد رابطه یک به یک میان دادخواه و همکارش (آسیب پذیر یا به حاشیه رانده شده) در صدد حمایت مادی، معنوی و عاطفی با اشخاصی اند که به انزوا سوق داده شده اند. عرصه معلولیت میتواند مصداق کامل چنین دادخواهی قرار گیرد.
 

شهروند دادخواه

بر اساس تعریف ارائه شده برای دادخواهی شهروندی، کسی را میتوان شهروند دادخواه نامید که ویژگیهای زیرین را داشته باشد:

• باور به اینکه با تمام افراد رفتار محترمانه صورت گیرد.

• کمک به دیگران بدون چشمداشت پاداش مادی.

• تعهد جدی و سخاوتمندانه در رابطه به افراد آسیب پذیر.

• تشریح علمی و عملی در مورد اینکه اشخاص معلول و آسیب پذیر دارای عین منافع و نیازهای اند که دیگر اعضای جامعه. 

دادخواهی بحران

دادخواهی بحران عبارتست از دادخواهی در مورد یک وضعیت عاجل بمنظور توقف و جلوگیری از گسترش بحران. در واقع دادخواهی بحران با چند خصیصه زیر قابل تفکیک از دیگر انواع دادخواهی است:

• دادخواهی در وضعیت عاجل صورت می گیرد.

• زمان بسیار محدود برای دادخواهی وجود دارد.

• نیازمند عکس­العمل فوری است.

دادخواهی تخصصی

درین نوع دادخواهی گروه از متخصصان که در یک ساحه خاصی تخصص دارند مانند حقوقدانان به نمایندگی از فرد و یا گروهی دادخواهی می­نمایند. درین نوع داخواهی، دادخواهان ممکن در ازای فعالیت­های دادخواهانه شان حق­الزحمه­ی دریافت کنند یا نکنند. دادخواه متخصص با فراهم آوری اطلاعات و حمایت در مورد موضوعات خاص در یک زمان کوتاه و یا طولانی برای مردم، در نظر دارد که با تواناسازی افراد و گروهها آنان را وادار نماید تا افکار و اندیشه­هایش را شخصاً انعکاس دهد. دادخواه متحصص میتواند در عین زمان افراد متعددی را مورد حمایت قرار دهد.   
دادخواهی مماثل
دادخواهی مماثل در موردی استفاده میگردد که یک دادخواه و همکار وی تجربه و یا مشکل واحدی دارند و یا در محیطی واحدی زندگی میکنند. دادخواهی به شکل مماثل در گذشته بیشتر در میان اشخاصی که دارای معلولیت بودند و در محیط واحدی زندگی میکردند کاربرد داشت. معلولین اغلبآ غیر از همقطارانشان کسی دیگری را به عنوان همکار با خود نداشتند که به نمایندگی از ایشان دادخواهی نمایند.
 

 سطوح دادخواهی

سطوح دادخواهی نمایانگر عرصه­ها و حوزه­های اند که تحت پوشش دادخواهی قرار می­گیرند. به تعبیر دیگر: سطوح دادخواهی مترادف است با حوزه­های تحت پوشش دادخواهی. با این دیدگاه، سطوح دادخواهی با برخورداری از گستردگی وسیع میتواند افراد، خانواده، اجتماع، کشور، منطقه و جهان را تحت پوشش قرار دهد. بنابرین، میتوان سطوح دادخواهی را بصورت ذیل دسته بندی نمود:
1. دادخواهی به سطح فرد
 دادخواهی به سطح فرد شامل تعداد انگشت شمار و محدودی از افراد میگردد. در این سطح، دادخواهی برای اقشار و یا گروه کثیری مورد نظر نیست بلکه تمرکز بر دفاع از حقوق تعداد محدود و معدودی است که به حاشیه رانده شده اند.
 

2. دادخواهی به سطح خانواده

دادخواهی در سطح خانواده در صدد تقویت روشهائی اند که از یک دادخواهی در سطح خانواده است.
سو والدین را در انجام وظایفشان یاری رساند، و از سوی دیگر از تضییع حقوق فرزندان و خشونت خانوادگی جلوگیری نماید. ناگفته پیدا است که آشنایی والدین به وظایف و مسئولیت­های­ شان و نیز جلوگیری از انواع خشونت و حق تلفی در درون خانواده، مأموریت اصلی
 

3. دادخواهی به سطح اجتماع  

حوزه و قلمرو این دادخواهی از سطح خانواده فراتر رفته و شامل اجتماع بزرگتر میگردد. اصولآ اجتماع به گروه انسانی که متشکل از چندین خانواده بوده و دارای هنجار ها، بافت­ها، روابط و ساختارهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی باشد اطلاق میگردد. درین سطح تلاش­های دادخواهی توسط گروه بزرگتر از افراد و انسانها برای کسانی که از اشتراک در تصمیم­گیری­های سیاسی و اجتماعی به دور بوده اند صورت میگیرد.
 
 

4. دادخواهی به سطح ملی

حوزۀ این دادخواهی به مراتب از حوزه­های دادخواهی سطوح پیشین وسیع و گسترده بوده و به سطح ملی در یک کشور صورت میگیرد. دادخواهان درین سطح دادخواهی، تلاش­های دادخواهانه شان را روی ایجاد، تغییر و تطبیق پالیسی­ها، پلانها و قوانین به سطح ملی متمرکز میسازند. دادخواهان با تأثیرگزاری روی ارگانهای تقنینی، اجرأیی و قضایی باعث تغییر مثبت در وضعیت زندگی مردم میگردند.
 
 

5. دادخواهی به سطح منطقوی

این دادخواهی از سطح یک کشور بالاتر رفته و شامل دو و یا چند کشوری که در یک حوزۀ معین جغرافیایی قرار گرفته اند میگردد. درین سطح دادخواهی، شهروندان بیشتر از یک کشور مورد هدف قرار میگیرند. به گونه مثال: جهت بهبودی وضع جوی و محیط زیستی به سطح دو و یا چند کشور دادخواهی صورت میگیرد.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
 
 

6. دادخواهی به سطح بین الملل

این دادخواهی به سطح بین المللی صورت گرفته و مفاد آن شامل حال دو و یا چند کشور نمیگردد. هدف از دادخواهی به سطح بین­المللی آوردن تغییر به نفع کلیه ملل و مردم جهان است. به گونۀ مثال درینجا از دادخواهی به سطح بین المللی جهت مهار گازهای گلخانه­ی به منظور کاهش گرمایش زمین میتوان نام برد.
 
 
ادامه دارد…………………