آرشیف

خواستگاه جرگۀ عنعنوی!
مردم افغانستان که ظاهرا 99 فیصد مسلمان اند در پیروی از قوانین بین سنت ومدر نیته گیر مانده اند  شهر نشینان اکت مدر نیته میکنند ورستا ئیانش پیرو فقه وعرف وسنت خود هستند به همین دلیل مردم این سر زمین در انتخاب روش زندگی دیدگاه واحدی ندارند رفتار یکی به نظر دیگری گاه قهقهرائی وگاهی هم وحشیا نه به نظر میرسد واین طرز گزینش زندگی ایشان را تا سر حد دشمنی در مقابل هم قرار داده است، این قوم در کنار قوانین فقهی ومذهبی و اصول زندگی جهان مدرن گاهی به مراجع ومنابع  روی میروند که از نظر شان منبع مشروعیت بسیاری از عملکرد شان در عرصه سیاسی واجتماعی پنداشته میشود. نام این منبع  جرگه ویا شوری میباشد، لویه جرگه سد اهنین است که رئیس جمهور ویا حاکم را از آسیب استیضاح وکنار زدن در امان نگه میدارد.در کنار این لویه جرگه یا منبع مقدس مشروعیت جرگه های دیگری است که جرگگی، جرگه عنعنوی، جرگه مشورتی ومصلحتی یاد میشود و خواستگاه جرگه های عنعنوی معمولا دستگاه قدرت است که حین رسیدن به بن بست به آن روی میآورند این جرگه ها ظاهرا ممد و وسیلۀ برای توجیه خواستها ونظریات حاکمان ورءسائی حکومت است.حاکمان مدرن افغانستان بعد از دورۀ بحران جهاد ومقاومت بیشتر به جرگه ها توصیه وتکیه کرده اند مانند حامد کرزی واشرف غنی احمد زی که تا حال چهار بار جرگه  هارا را فرا خوانده اند تا آنچه را خواسته اند ویا میخواهند رنگ ملی ومردمی بدهند.
جرگه های مشورتی وعنعنوی دارائی خصوصیات متفاوت تر ازلویه جرگه است که نباید با هم خلط ومغالطه نشود.لویه جرگه در قانون اساسی هم تعریف شده وهم اعضای آن مشخص گردیده وأهداف تدویر آن نیز در قانون تسجیل گردیده است.مثلا در فصل ششم قانون اساسی  لویه چرگه  بشرح ذیل تعریف وتوضیح شده است.
لويه جرگه عالي ترين مظهر اراده مردم افغانستان مي باشد.
اعضای لویه جر گه : لويه جرگه متشکل است از
1-اعضاي شوراي ملي. رؤساي شوراهاي ولايات و ولسواليها. -وزرا، رئيس و اعضاي ستره محکمه و لوي.وهم څارنوال مي توانند در جلسات لويه جرگه بدون حق راي اشتراک ورزند.
مادۀ يکصد و يازدهم
لويه جرگه در حالات ذيل داير ميگردد:

1. اتخاذ تصميم در مورد مسايل مربوط به استقلال، حاکميت ملي، تماميت ارضي و مصالح علياي کشور.
2. تعديل احکام اين قانون اساسي.
3. محاکمه رئيس جمهور مطابق به حکم مندرج مادۀ شصت و نهم اين قانون اساسي.

مادۀ يکصدو دوازدهم:
لويه جرگه در اولين جلسه، از ميان اعضا يک نفر را به حيث رئيس و يک نفر را به حيث معاون و دو نفر را به حيث منشي و نايب منشي انتخاب مي کند.
مادۀ يکصد و سيزدهم.:نصاب لويه جرگه هنگام راي دهي، با حضور اکثريت اعضا تکميل ميگردد.
تصاميم لويه جرگه، جز در مواردي که در اين قانون اساسي صريحاً ذکر گرديده،‌ با اکثريت آراي کل اعضا اتخاذ ميگردد.
مادۀ يکصد و چهاردهم:مباحثات لويه جرگه علني مي باشد مگر اينکه يک ربع اعضا سري بودن آنرا در خواست نمايند و لويه جرگه اين درخواست را بپذيرد.
ماه يکصد و پانزدهم:در هنگام داير بودن لويه جرگه، احکام مندرج مواد يکصد و يکم و يکصد و دوم اين قانون اساسي، در مورد اعضاي آن تطبيق ميگردد.
جرگه مشورتی یا عنعنوی مظهر ارادۀ حکومت است.
در تعریف لویه جرگه آمده بود که این جرگه مظهر ارادۀ ملت است پس میتوان گفت که جرگه های عنعنوی ومشورتی مظهر ارادۀ حکومت است.. این جرگه هارا معمو لا رئیس جمهور ها بخاطر تقویت دیدگاه ونظر خود فرا میخوا نند در در ختم مجلس طبق خواست ونظر شان یک‌اعلامیه یا قطعه نامه صادر میگردد.تا موازنه  در مقابل رقبای سیاسی متوازن و یا هم سنگین تر شود.حا لا همه فهمیدیم‌ که رئیس جمهور کمی ضد ناک ویا قاطع است و هدف اصلی تدویر جرگه مشورتی فعلی هم به چالش کشیدن بر نامه های صلح خلیل زاد است گ این جرگه که خواستگاه آن حس تک محوری رئیس جمهور است احتمالا موارد ذیل را در دستور کار خود بگیرد.
۱‌– ترسیم فور مول صلح از رهگذر شرعی وعرفی، مشخص ساختن اجندا، مولفه ها وعناصر اصلی  حتی تعین محل تدویر گفتگو های صلح. که احتمالا خاک افغانستان را در نظر بگیرند یعنی هم اجندا هم عناصر وهم محل باید طبق خواست رئیس جمهور غنی باشد که استاد سیاف این مسیر را هموار میسازد. هر چند ایجاب میکرد زلمی خلیل زاد نماینده افغان تبار وزارت خارجه امریکا در امور گفتگو های صلح با طالبان درین مجلس حاضر میشد ومردم را در جریان آخرین تحولات گفتگو های صلح قرار میداد این شوری وهیئت صلح ونمایندۀ امریکا در مقابل طالبان به یک فیصله واحد میرسیدند.
۲– رد فر ضیه حکو مت ‌مو قت که از طرف خلیل زاد زمز مه شده بود که به عکس العمل شدید رئیس جمهور غنی مواجه گردید روشنتر اینکه یکی از آهداف تدویر شوری اسن است که اگر گفتگو های صلح جدی شود بهتر است بجای طرح  حکو مت موقت  جناب خلیل زاد وطرفدارانش همین حکو مت تا بر گزاری انتخا بات بکار خود ادامه دهد وگفتگو های صلح را دنبال کند..این دو ماده از مواد اصلی قطعه نامه  خواهد بود وبا قی ریزه کاری ها که به نفع حکوومت تمام شود در دستور کار خواهد بود.

نوت.من هم باور دارم‌اگر این حکو مت‌منحل شود افغانها بخاطر سا ختن حکو مت با هم توافق نمیکنند.مگر ایکه زیر نظر یک و یا چندین بادار خارجی انتخابات صورت‌گیرد. نظر دیگر من این است که سیا سیون افغانستان علیه وابستگی صحبت نکنند چون این شعار کاملا فریب کارانه ویا به اصطلاح روز پو پو لستی است.افغانستان برای سالها نیاز مند حمایت جامعه جهانی وکشور های قدرتمند است .دور نمایی بی نیازی افغانستان از وابستگی خیلی تا ریک‌است…نه از جرگه بتر سید ونه از وابستگی پر هیز کنید. این دو مسئله جزی نیاز های انکار نا‌پذیر افغانهاست.
همچنین لویه جرگه‌ها وجرگه های که در سال‎های ۱۳۸۶، ۱۳۸۹، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۲ برگزار شدند، به هدف تصمیم‎گیری درباره مسایلی بوده که در حوزه مهم‌ترین مسایل حیاتی کشور شمرده شده است. ولی هیچ یک از این جرگه‌ها مطابق تعریف قانون اساسی برگزار نشد و با افزودن پسوندهای "عنعنوی" و "مشورتی" به نام‌های آنها، صلاحیت تعیین ترکیب اعضای آنها به کمیسیون‌های دولتی واگذار شد هر چند قانون اساسی ۱۳۸۲ صلاحیت ریاست جلسات لویه جرگه را به فرد منتخب اعضای آن داده است، اما اختیار گشایش لویه جرگه همچنان به دست رئیس جمهوری است .رئیس جمهور حین افتتاح جرگه رئیس را نیز خودش معرفی کرده است.
تهدید اپوزیسیون وفرا خوانی جرگۀ بزرگ::در کنار این همه کار های رئیس جمهور کاندیدان احتمالی انتخابات ریاست جمهوری که شرکت در جرگه مشورتی رئیس جمهور را تهدید کرده اند از بر گزاری جرگه بزرگ مردم افغانستان خبر داده اند..هر چند در یک مورد صلاحیت بر گزاری جرگه ها ویا فرا خوانی لویه جرگه به پارلمان کشور داده شده است اما در افغانستان منهای رئیس جمهور کسی دیگری نمیتواند جرگه فرا خواند واعلامیه قانونی صادر کند. لذا این شعار ویا تهدید کا ندیدان یک خوراک سیاسی دارد که در عمل دیده نخواهد شد…