آرشیف

پاکستان یک حامی مشکو ک و ومغشوش است خصوصا برای طالبان  ونمیتواند حامی دایمی برای طالبان با شد .با آنکه پاکستان ظاهرا در موقف گیری های سیاسی اش در محافل کشور های منطقه  وجامعه جهانی  در هر زمان ومکان بخاطر بر سمیت شناخته شدن حکومت طالبانی ویا امارت اسلامی افغانستان چانه زنی دارد اما تجارب تاریخی ودور نمائی أهداف استراتیژیک پاکستان  این سوال را مطرح میسازد که  آیا پاکستان واقعا طرفدار یک حکومت مقتدر نوع طالبانی در افغانستان است؟ اگرهست منافع پاکستان در کجای این نظام  نهفته است؟ ریشه یابی دلائل حمایت بیدریغ پاکستان از حکومت یکپارچه ومقتدر طالبان ویا هر نظام دیگر در افغانستان با عمق استراتیژی پاکستان در افغانستان همخوانی ندارد، این واقعیت از رهگذر منافع اقتصادی وپیشینه روابط، کنش ها وواکنش های تاریخی بشرح ذیل مورد ارزیابی قرار میگیرد.

جنگ وبی ثباتی در افغانستان عمق استراتیژی پا کستان را تشکیل میدهد. این واقعست برای کسانیکه نیم قرن تجربه زندگی سیاسی دارند خیلی واضح وروشن است ، اگر از جنگ های مرزی بین قبائل طرفدار افغانستان در جندوله وباجور بگذریم این استراتیژی  بطور عملی وآشکاراز زمان جنگ تبلیغات کا کا جان وبر خورداردر بر نامه های رادیوی و انجام عملیات نظامی اوائل دهه پنجا خورشیدی  از طرف گروپ های مسلح تحت حمایت پاکستان در ولایات شرقی تا قیام سال 1354 پنجشیر که همه به حمایت وتحریک پاکستان صورت میگیرفت خیلی روشن وانکار نا پذیر است بناءٌ حمایت بیدریغ پاکستان از امارت طالبان از وجوه مختلف صادقانه به نظر نمیرسد.درست مثل اینکه یک ونیم دهه از مجاهدین حمایت کرد ،حکومت های مختلف ساخت ودر اولین ملاقات با رئیس حکومت مجاهدین  چک کمک ده ملیون دالری امضا کرد اما سر انجام زمینه های بر چیدن بساط همان حکومت تحت الحمایه خودرا توسط طالبان هموار ساخت.

آیا عوامل تنش واختلاف بین افغانستان وپاکستان از بین رفته؟ پاسخ غالبا منفی است چون عمده ترین عامل تنش عدم شنا سائی خط مرزی دیورند از طرف افغانستان است آیا این مسئله دیگر محل نزاع نخواهد بود وطالبان مانند غنی درین زمینه سکوت خواهند کرد؟ فکر نمیکنم طالبان به ساده گی ازین مسئله بگذرند ،اول اینکه حکومت وتریکت هیئت رهبری امارت طالبان بیشتر پشتون تبار اند وبا پشتونهای آنطرف مرز بافت ها وروابط جدا نا پدیر دارند که شنا سائی خط دیورند را ما نند زدن تبر بر پیکر تبار پشتون می پندارند، از طرف دیگر تحریک طالبان پاکستان که پایگاه اصلی شان قبائل پشتون پا کستان است با طالبان افغانستان پیمان خون بسته اند در کنار طالبان افغانستان جنگیده اند وقر بانی های زیاد داده اند که میشود پیمان بین طالبان افغانستان وطالبان پا کستان را پیمان خون نا مید چون تعداد زیاد از انتحاریون واستشها دیون از قبائل پشتون نشین آنطرف مرز دیورند بوده اند، لذا داعیه خط دیورند سر جایش باقیست واین مسئله باقی بودن تنش بین افغانستان وپاکستان را طور طبیعی  تا ئید میکند.

مسئله دوم شعار پشتونستان وحمایت از بلوچهای پاکستان است که حکومت های افغانستان  پیوسته  یا پشتونستان را زمونژ گفته اند ویا به استقلال پشتونستان شعار داده اند، امارت  طالبان با وصف نداشتن پول  بخاطر أهمیت پشتونستان در اولین روز های ورود به کابل به باز سازدی جاده پشتونستان ویا نادر پشتون در قلب کابل پرداختند که این مسئله یک نوع زنگ بیدار باش برای پاکستان بحساب میرود ونهاد های استخباراتی پاکستان هم هر رازگاهی بخاطر نبض گیری طالبان به کابل میآیند وآهسته بر میگردد.

عوامل ودلائل اختلاف وتنش بین افغانستان وپاکستان همچنان باقیست: طالبان قدر تمند بخودی خود یک الهام است برای پشتونهای آنطرف مرز که نفوذ شان بیشتر از پشتونهای افغانستان است وهمیشه شعار استقلال وآزادی را سر داده اند ودر صورت ایجاد یک حکومت پشتون نشین مسئله کنفدراسیون پشتونی بین با شندگان دو طرف خط دیورند مطرح میشود ویک قدرت در مقابل پاکستان ظهور خواهد کرد که به احتمال زیاد با هند وبنگلدیش میانه ورابطه خوبی تا مین میکنند واین وضعیت برای پاکستان یک فاجعه ویا مرگ تدریجی بحساب می اید به همین دلیل میتوان گفت که پا کستان مراقب اوضاع هست گاهی قمچین می زند وگاهی هم  لگام کش میکشد مثلا باز وبسته بودن مرز  تورخم وسپین بولدک هر لحظه تناقض را به نمایش میگذارد. وهم اینکه خودش چند تن گندم ومپنج ملیارد کالدار کمک به حکومت کابل وعده کرده اما عملی نساخته ودر کنار آن برای پنچا هزار تن گندم کمک کشور هند به افغانستان از خاک خود اجازه ورود نمیدهد.این کمک ها طبعا بشر دوستانه است اما پاکستان  کمک مواد غذائی را هم سیاسی ساخته به این معنی که به هیچصورت طرفدار بی نیازی حکومت کابل از پاکستان نیست.

همه دلائل وقرائن حکایت از آن دارد که پاکستان از حکومت طالبان  یک امید دارد که در صورت قوی شدن وبرسمیت شناخته شدن  امارت طالبان احتمالا با پاکستان قرار داد ها وتوافقات را به امضا برساند  تا  باعث  آرامش خاطر پاکستان گردد واگر باز هم مهمانان چند دهه قدر میزبان را نشناسند وشعار  اسلاف شانرا را سر دهند بدون تردید به سر نوشت اسلباف شان مواجه میشوند و پاکستان در صدد مسلح سازی گروهی بر خواهد آمد که بتواند با طالبان بجنگد.تنها منعت که پاکستان در بخش  حمایت از جنگجویان دارد این است که بخاطر وعده مهار شان از امریکا وبرخی کشور های باجگیری میکند. ویا هم طمع دارد در راه  اندازی پروژه بزرگ تا پی بخاطر امنیت از کشور ها امتیاز بگیرد ورنه طالبان نه دموکراسی نوع پاکستان را تا ئید میکنند ونه هم آزادی زنان ومطبوعات ونهاد های حقوق بشری را.

پاکستان چه نوع حکومتی  در افغانستان میخواهد؟: پاکستان  در افغانستان حکومتی را میخواهد که  روابظش با هند در تفاهم ومشوره با پاکستان باشد، ازبلوچ وپشتون پاکستان حمایت نکند ودیورند را مرز رسمی بین افغانستان وپاکستان بشناسد…من شخصا در مورد خواستهای پاکستان ایراد نداریم شاید این خواست های منطقی واز حقوق مسلم پاکستان باشد اما تجارب تاریخی نشان داده که حکومت مداران افغانستان از سال 1947 میلادی سال تا سیس پاکستان تا حال در گیر این قضیه اند وهیچگاهی بخاطر حل قاطع این معضل به مراجع قانونی داخل وخارج کشور مراجعه نکرده اند..به همین دلیل احتمال اینکه پاکستان بخاطر رسیدن به عمق اتسراتیژی اش به بی ثباتی افغانستان کمک کند بعید نیست .طالبان هم ما نند گذشتگان جرأت بخشیدن آنطرف دیورند را به پاکستان ندارند وپاکستان نا خوش وافسرده افغانستان را افسرده تر میسازد.