آرشیف

قومیت‌ یا اهلیت؟

هر چند من به قومیت من حیث یک ارزش باور ندارم شاید در برخی موارد بصفت یک شاخص متمایز مورد استفاده قرار گیرد اما اینکه قومیت ارزش گزینش وانتخاب اصلح باشد کا ملا مخالفم وقتی معیار کار آمدی در یک کشور بجای تخصص، دانش، شایستگی بنام قوم رتبه بندی شود این ملت گاهی هم به مدارج  رشد وترقی نمی رسد  چون قومیت هیچ ربطی به شایستگی ندارد؟ استخدام افراد بر بنیاد روابط قومی  سبب به وجود آمدن احساس تبعیض قومیتی می‌شود واسیب های اجتماعی فراوان را در پی دارد. که حس بد گمانی ، بد بینی ورشد تبعیض تا سر حد دشمنی از پیامد های نا گوار آن است.
قومیت احساس یا  شد یا عقیده چه ربط وتا ثیر بر زندگی انسانها دارد؟ شاید در یک جغرافیا قومیت یک احساس قوت وقدرت  ونیرو باشد اما در افغانستان این حس  به عقیده تبدیل شده عقیده بربرتری یک قوم بر قوم دیگر یعنی یک احترام به انسان با داشتن ویژگیهای های چون رنگ ،قد ، زبان چهره وزبان که هیچ ربطی به مغز ودانش واندیشه ندارد. متاسفانه أهلیت وشخصیت انسانهای سر زمین ما بخاطر مدیرت کشور بنام قوم  رده بندی شده یعنی هر قومی که کلان وفربه بود مستحق تر ومقدمتر است به همین دلیل رئیس ویا مدیر دفتر ثبت وراجستر هویت با شندگان افغانستان کوشش میکنند سر وکله یک قوم را تراش واز بدنه آن ریز های کوچک جدا کند تا خورد شود ودر رده بندی استخدام مقام خودرا از دست بدهد چون خورد است. شما این درامه را در ریاست احضا ئیه افغانستان به وضوح مشاهده میکنید.رئیس میگوید نخود در جوال چهار مغز افتاده به همین دلیل وزنش زیاد است باید دانه های خورد را از بین جوال بیرون کشید ودوباره وزن کرد. دانه های چون ایماق وسنگ لچی وغیره.
چرا برخی افراد تاجیک تبار از نژاد بزرگ شان فرار و زیر پرده قومیت رفتند؟
یکی از دوستانم با من مشوره کرد که تذکره برقی میگیرم ستون قومیت را چه بنویسم؟ گفتم مگر تازه تذکره میگیری سابق در کنار ستون قومیت چه مینوشتی؟ گفت تا جیک .گفتم درست است باز هم تا جیک بنویس گفت نه میخواهم دیگه قومی بنویسم دلیلش را پرسیدم برایم چند جواب داد.

1. اول اینکه  در افغانستان به یک ولایت سفر کنم گاهی همین تا جیک بودن برایم درد سر میشود، چون در افغانستان اقوام بزرگ بخاطر رسیدن به قدرت به حد کافی کینه ونفرت کشت کرده اند که گاهی داشتن این هویت ها به قیمت جان انسان تمام میشود.
2. در حکومت فعلی داشتن هویت تا جیک با عث توقف رشد وپیشرفت است در بسیاری پروسه های استخدام ورقابت مسئله قومیت مطرح است  وبسیاری هارا به بهانه های گوناگون از پروسه رقابت حذف میکنند هر دلیل که بگویند باز هم بیشتر ریشه در قومیت دارد.
3. سوم فرض کنیم بنام تا جیک ویا سهم اقوام که خیلی مسخره است یک امتیاز دادند مثلا وظیفه  دولتی و یا بورس های تحصیلی وغیره باز هم ما محروم هستیم چون در نزد حکومت تا جیک یعنی پنجشیری وبدخشانی وقسما مزار وتخار سهم را به آنها میدهند وما میمانیم در دشت خالی چون در امتیاز شریک نیستیم باید در رنج وغم هم شریک نباشیم.
4. چهارم معلوم نیست که تا جیک است وچه کسی نیست هر قوم از خود یک کلان وبزرگی دارد واز آن اطاعت میکنند  ولی تا جیک ها از هر خانه دو نفر رهبر دو کلان ، دو فرمانده ودوسیاستگر متقابل  بازهم غیر مستقل ودنباله رو یک روز دنبال خلیل زاد ، یک روز دنبال کرزی واشرف غنی خلاصه با خود در گیر اند. اگر بنام قوم کنار یکی استاد شدی باید با دیگری دشمنی کنی لذا بهتر است  از خیر همین قوم بگذریم.
5. با گذا شتن نام  قوم نا شنا خته  اگر امتیاز نگیریم  کسی  مزاحم ما هم  نمیشود فقط مستقل بکار خود ادامه میدهیم ورنج آهانت قوم بزرگ را که بزرگانش مصروف اختلاف  تفرقه ، معامله وزد وبند اند نمیکشیم.

با نگاه نسبتا ژرف وعمیق با داستانهای غم انگیز حس قومیت در أفغانستان بطورکلی به این نتیجه میرسیم که قوم گرایی یکی ازآفت های جامعه بشری است که درطول تاریخ رنج و ستم بی شماری را برانسانها تحمیل کرده است این پدیده ریشه درخصلت حیوانی انسان دارد که مبتنی برسلطه جویی و افزون طلبی وی است دراین راستا چنین به نظر می آید که باتوجه به انگیزش خواستهای قومی و مطرح شدن افراطی مسائل قومیتی گرایی درگستره جهانی و دامن زدن کشورهای سودجوبه این مسئله طولی نخواهد کشید که جهان خصوصا کشورهای چندقومی درجهان سوم به شدت تحت تاثیر پیامدهای ناخوشایند این امرقرار گیرند همین حالا أفغانستان در تنور تعصب وتبعیض قومی میسوزد ولی رهبران قومی به دروغ اکت ملت شدن وملت گرائئی دارند.
تا ثیرات منفی قوم گرائی بر امنیت ملی یک کشور: فکر نمیکنم بع تعریف قومیت وامنیت ملی نیاز باشد مسلما اقوام مختلف در یک سر زمین اگر محوریت واحدی ملی پیدا نکنند همیشه درد سر آفرین میباشند وحتی امنیت را تهدید میکنند امنیت ملی باهمگرائی ملی وقیام ملی قابل تا مین است .با قومگرائی نمیشود یکی دشمن را اسیر کند دیگری آزاد سازد یکی به جنگ کسی برود که برادر اهرم قدرت است در چین حالتی امنیت تا مین نمیشود حتی اگر از صلح واشتی هم سخن گفته شود..تهدید فزیکی وترس روحی از احتمالات نا خوشایند تهدید امنیتی است.
هر چند یک دولت – ملت منسجم تر و یکپارچه تر باشد، وضعیت امنیتی آن ثبات بیشتری دارد و در مقابل، دولت، ملت نامنسجم، زمینه بالقوه مناسبی برای رفتارها و رخدادهای ضدامنیتی محسوب می شود. لذا در جوامع ضعیف و پاره و پاره، احتمال واگرایی و مرکز گریزی گروههای فروملی قابل ملاحظه است، قومیت در ارزیابی امنیت ملی متغیری مهم محسوب می شود.

زبان وقومیت: در برخی کشور ها حس همزبانی بیشتر از حس خونی ونژادی است وهمین زبان توانسته محور مشترک برای همه افراد ملت باشد.اگر در سیاست های جهانی آمریکائی انگلیسی زبان متوجه شده باشید سه کشور انگلیس، استرالیات وکانادا همیش در کنار آمریکا قرار دارند وبعد سائر کشور های غربی لذا زبان واحد هم میتواند برای انسجام ملی نقش محوری داشته باشد اما در افغانستان هم زبان متعدد است وهم سنت های ورسم های بومی که اقوام را شکل میدهد به این حساب مشکل افغانستان خیلی زیاد است.