آرشیف

کنفرانس گفتگوی ملی سوریه در دمشق بدون حضور گروه اصلی سیاسی و نظامی کردهای این کشور یعنی نیروهای دموکراتیک سوریه و در سایۀ بمباران اسرائیل و هشدارهای تهدید آمیز نتانیاهو دیروز سه شنبه 25 فبروری 2025 پایان یافت. کردهای سوریه  گفتند که به این گفتگو دعوت نشدند و اعلان کردند که این کنفرانس واقعیت تنوع قومی و سیاسی سوریه را منعکس نمی سازد.

منابع دولت موقت سوریه در دمشق گفته اند که در این نشست ششصد نفر از ولایات مختلف سوریه شرکت کردند تا در مورد مسایل مهم ملی کشور چون، تدوین قانون اساسی، عدالت انتقالی، نظام اقتصادی و مسایل مربوط به آزادی های شخصی تصمیم بگیرند.

کنفرانس که صبح این روز با بیانیۀ احمدشرع رئیس دولت موقت سوریه کارش را شروع کرد در پایان روز، بیانیۀ پایانی کنفرانس را منتشر ساخت که نکات مهم آن عبارت بود از:

حفط وحدت و حاکمیت بر تمام خاک کشور و تردید هر گونه تقسیم و تجزیۀ سوریه

انحصار سلاح در دست دولت، تشکیل ارتش ملی سوریه و غیر قانونی بودن هر گونه تشکیلات نظامی خارج از دولت و ارتش

تسریع در تشکیل شورای قانون اساسی

تامین توسعۀ سیاسی با مشارکت تمام مردم از گروه های مختلف قومی، سیاسی و مذهبی

تحقق عدالت انتقالی و محاکمۀ عاملان جنایت در کشور

درخواست رفع تحریم های بین المللی علیه سوریه

تاکید به تمامیت ارضی و حاکمیت بر کل خاک سوریه و انحصار سلاح توسط دولت در حالی صورت گرفت که نیروهای مسلح کرد سوریه در شمال و شمال شرق کشور تحت حمایت مستقیم نیروهای امریکایی مستقر در آن مناطق و حمایت غیر مستقیم اسرائیل قرار دارند و حاضرنیستند از سلاح و حاکمیت محلی خود بگذرند.

در جنوب سوریه و در سه ولایت درعا، قنیطره و سویدا که بیشتر دروزی ها زندگی می کنند، اسرائیل در صدد تثبیت نفوذ و کنترل خود در همسویی با جامعۀ دروزی این ولایات است. نتانیاهو دو روز قبل از کنفرانس گفتگوی ملی سوریه هشدار داد که اجازه نمیدهد تا نیروهای دولت جدید بریاست احمد شرع وارد ولایات جنوب سوریه شوند. او گفت اسرائیل از دروزی ها به عنوان اقلیت دینی که در جنوب سوریه و بلندی جولان زندگی می کنند، حمایت می کند. هم چنان وزیر دفاع اسرائیل گفت که اسرائیل اجازه نمیدهد تا جنوب سوریه مانند جنوب لبنان شود و ما جنوب سوریه را غیرنظامی می سازیم و از حضور و تسلط نیروهای دولت سوریه در جنوب جلوگیری می کنیم. اسرائیل با توجه به این هشدارها و تهدید ها در دو روز اخیر چند نقطه را در جنوب دمشق بمباران کرد.

به نظر میرسد که اسرائیل می خواهد یک کمر بند امنیتی و حایل در خاک سوریه با حمایت از دروزی ها و کردها ایجاد کند که این کمربند تا مرز ترکیه و عراق میرسد. این کمر بند مورد نظر اسرائیل را می توان این جا در رنگ زرد نقشۀ سوریه مشاهده کرد.

اگر اسرائیل مناطق زرد رنگ را در این نقشه که شامل مناطق کردها در شمال و شرق و دروزی ها در جنوب می شود، به عنوان مناطق تحت نفوذ و متحد خود، جدا از دولت سوریه و در برابر این دولتِ نوتشکیل، ایجاد و حفظ کند، قبل از همه ترکیه در وضعیت بسیار دشواری قرار می گیرد که تا حالا یکی از برندگان سقوط حکومت بشار اسد و پیروزی مخالفان او به رهبری تحریر شام و احمد شرع بود. به خصوص اگر ترامپ در همسویی با نتانیاهو صدراعظم اسرائیل، نیروهای خود را در مناطق کردهای سوریه نگهدارد و مانع حملۀ ترکیه علیه نیروهای مسلح کرد سوریه یا یگان های مدافع خلق (یی پ  گی) شود.

حکومت احمد شرع بدون حمایت و همکاری مستقیم نظامی ترکیه نمی تواند سلطۀ حکومت خود را بر مناطق کردها در شمال و شرق گسترش دهد و وعده اش در مورد انحصار سلاح بدست دولت سوریه را، محقق سازد. و اگر امریکا و اسرائیل کردها را مورد حمایت نظامی قرار دهند که ترکیه در صورت حمله به کردها با امریکایی ها در تقابل و برخورد نظامی قرار گیرد، به نظر نمیرسد که اردوغان و ترکیه به این تقابل برود و یک ریسک بسیار خطر ناک و بزرگی را متقبل شود.

هیچ گونه شواهد و دلایلی وجود ندارد که عرب ها و دولت های شان علی رغم استقبال و حمایت از حکومت احمدشرع در کنار او در جنگ با کردها ودروزی های مورد حمایت امریکا و اسرائیل قرار بگیرند و برای یک پارچگی حاکمیت در سوریه خود را با امریکا و اسرائیل روبرو کنند.

آیا چنین وضعیتی در سوریه می تواند به جمهوری اسلامی ایران فرصت بازگشت به میدان سوریه را ایجاد و احیا کند و از طریق عراق و با کمک متحدان عراقی خود، علویان لاذقیه و طرطوس را بر ضد احمدشرع و حکومت او بشوراند و از آنها حمایت کند؟

به نظر نمیرسد که تهران چنین فرصتی را بدست بیاورد. چونکه عرب ها، امریکا و اسرائیل و حتی ترکیه علی رغم تفاوت و تضاد منافع و اهداف، در کوتاه نگهداشتن دست ایران از سوریه، متفق القول هستند. حتی اگر روس ها بتوانند پایگاه خود را در سوریه حفظ کنند، هیچ کمکی در بازگشت ایران به میدان سوریه نخواهند کرد.

محمداکرام اندیشمند