آرشیف

گزارشگران :
سارا “رضايي” معاون بخش نظارت وبررسي
محمدجواد” علوي” ناظر ساحوي اطفال

عنوان: ولسوالي اي با  شش ماه زمستان!

اشاره
: در رابطه با حقوق اقتصادي، اجتماعي، مدني و تعليمي و… ، تيم نظارت ساحوي دفترولايتي غور به اين ولسوالي ماموريتي را به انجام رساند؛ ما حصل آن تقديم است:

وضعيت عمومي:

 بنا به اظهارات حيدرعلي “ اعتمادي ” مقام ولسوالي لعل وسرجنگل ،درملاقات ، با تيم نظارت ساحوي دفتر ولايتي غور، جمعيت اين ولسوالي  طبق سروي سه سال قبل كه موسسات انجام داده است  180000 نفر بوده است. جا بجايي بي جا شده گان داخلي بدليلي فقرمزمن ، بي كاري، كم آبي و خشكسالي از اين قريه به قريه ديگروبه  داخل ولسوالي وحتي به ولايات همجوار وكشور هاي همسايه به صورت چشم گيري وجود داشته است؛ بخصوص در اثر سيلاب 1389 كه بعضي قريه هارا بكلي ويران نمود. اما وي د رمورد موجوديت اقليت هاي مذهبي، قومي و يا قشر آسيب پذير كه از حمايت دولت برخوردار نباشد افزود:” دراين ولسوالي از اقليت هاي ياد شده خبري نيست”!
همچنين  مقام ولسوالي لعل وسرجنگل در خصوص اقامت كوچي ها گفت:” كوچيها كه يكي از زمين دار ترين مردم اين ولسوالي بوده ؛ ولي خود شان حضور ندارند ؛ سال به سال مي آيند و اجاره زمين شانرا از دهاقين جمع مي كنندومي برند”. درعين حال مقام ياد شده باشندگان ولسوالي لعل وسرجنگل  را از قوم هزاره ذكر كرد و مشكلات اقتصادي  اين مردم رانسبت به ديگر ولسوالي هاي  اين ولايت و ولايات ديگر به علت سردي هوا ، طولاني بودن زمستان و مسدوديت راههاي مواصلاتي د رطول فصل بارندگي ، بسيار اسفبار توصيف كرد.
آقاي اعتمادي تعداد قريه هاي اين ولسوالي را686قريه ياد كرد و گفت: ” تعداد مساجد و منابردراين ولسوالي از قريه ها بيشتراست وبعضي قريه دوتا سه منبردارد”.د رخصوص  پروژه هاي باز سازي از سوي مؤسسات دولتي وغير دولتي وي علاوه كرد:” شوراهاي انكشافي درقريه هاي  لعل عليا وسفليا، سرجنگل ، كرمان وتلخك ايجاد شده است؛ مؤسسه  افغان ايد، پلانهاي دست داشته خود را تا آخر سال 1390 به پايان خواهد رساند. كار تعميرپنج پل دراين ولسوالي  درسال 1389 بپايان رسيده است ؛ اكمال دوپل روي درياي كرمان و لعل عليأ وهمچنين سه پل ديگر روي درياي سرجنگل.” البته  اين پل ها موتر رومي باشند وبراي عبور مرور موتر هاي سواري وباري از آن استفاده مي گرديد واز سويي براي شاگردان مكاتب ومردم نيز سهولت هاي خوبي را بوجود آورده است.
قابل ذكر است؛ منازعات ( بيشتر دعواي مالكيت زمين)كه در اين ولسوالي بين مردم بوجود ميايد درابتدأ ازسوي ريش سفيدان قريه حل وفصل مي گردد؛ د رصورت عدم توافق طرفين به مراجع عدلي وقضايي مراجعه مي نمايند.  البته با توجه به خلع سلاح عمومي دراين ولسوالي كدام قوماندان خود سر در ولسوالي لعل وسرجنگل وجود ندارد؛ تا درامور عدلي وقضايي مداخله نمايد و نا گفته نماند:امنيت در اين ولسوالي عالي است!

وضعيت امنيتي:

تا كنون ولسوالي لعل و سرجنگل يكي از ولسوالي هاي امن ولايت غور محسوب مي گردد؛ كه حتي در سال 1388 اين ولسوالي جايزه صلح را نيز اخذ نمود. با وجوديكه 686 قريه در سراسر اين ولسوالي موجود است و وسعت اين ولسوالي بسياراست وا زنظر تشكيل نيز ولسوالي در جه اول مي باشد . با زهم نيرو هاي امنيتي دولت  به تمام نقاط آن  تسلط كامل امنيتي دارد واين ولسوالي كاملا”تحت تسلط دولت مي باشد.
كفيل قوماندان امنيه ولسوالي لعل وسرجنگل، نبي “پيمان” امنيت اين ولسوالي را عالي توصيف كرد وگفت:”در اين ولسوالي از موجوديت افراد مسلح غير مسئول خبري  نمي باشد و تا كنون هيچ تهديدي از سوي ولايات همجوار به اهالي  اين ولسوالي  متوجه نبوده است.” و وي اضافه كرد:” به قدر نياز پوسته هاي امنيتي غرض  جلوگيري از آشوب احتمالي شورشيان، راهزنان، سؤ استفاده زورمندان از طريق تهديد به افراد تهي دست و خطرات احتمالي امنيتي ايجاد شده است.”
همچنين كفيل قوماندان امنيه ولسوالي لعل وسر جنگل  درخصو ص تشكيل پوليس اين ولسوالي اظهار داشت:
” در تشكيل فعلي پوليس اين ولسوالي هشت  تن افسر، 24 نفرساتنمند و 45 نفر سرباز شامل مي باشد”. درپايان نبي پيمان ، كفيل قوماندان امنيه ولسوالي لعل وسرجنگل تشكيل ، سلاح و وسايط نقليه موجود را براي يك ولسوالي درجه اول ، با جمعيت نزديك به دو صد هزار نفر را كافي ندانسته؛ خوا هان تشكيل مناسب، سلاح ثقيله ووسايط نقليه بيشتر گرديد وعلاوه كرد:” قرار است ؛ در سال 1390 دو پوسته جديد امنيتي، در سر حدات  اين ولسوالي با ولسوالي دولتيار، يكي در نقطه سرحدي سرجنگل ودولتيار وديگري گرمآب ودولتيارافراز گردند. ايجاد اين دو پوسته وپوسته سرحد پنجاب وكرمان نياز به افزايش تشكيل ، تجهيزات ووسايط نقليه بيشتري  دارند”.
نتيجه: لازم است؛ براي حفظ امنيت موجود حد اكثر دقت وتوجه لازم صورت گيردونسبت به تشكيل وتجهيز بهترنيروهاي امنيتي  اين ولسوالي قوماندان امنيه ولايت غور، بصيرت لازم را بكار برد.

وضعيت صحي :

 در نقاط  مختلف ولسوالي لعل وسرجنگل  10 مركز صحي فعاليت مي نمايد كه عبارتند از يك ( دي ، اچ) كه دارايي امكانات هرنوع خدمات صحي، جراحي و دارايي امكانات يك شفاخانه مي باشد. البته اين مركز صحي در مركز ولسوالي لعل و سرجنگل خدمات ارائه مي دهد. بخش هاي فعال شفاخانه مركز لعل و سرجنگل عبارتند از”اوپيدي زنانه”،” اوپيدي مردانه”،” اوپيدي اطفال”،” بخش مراقبت دوران حاملگي”،” بخش جراحي”، “بخش تزريقات و پانسمان”، “بخش اطفال سؤ تغذي”، “بخش واكسيناسيون”، “بخش فارماسيست” و “بخش بيماران عاجل” و در شفاخانه مركز ولسوالي لعل و سرجنگل دو نوع خدمات صورت مي گيرد كه يكي آن سرپائي است و ديگر آن بيماران داخل بستر. بنا به بيانات داكترشفيق الله “سعادت” در حين نظارت تيم نظارت ساحوي  دفتر ولايتي غور كميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان :” حتي در اين شفاخانه جراحي مغزهم انجام شده است؛  البته اين جراحي با اطمينان  وتوانمندي داكتر حاضر در وظيفه بود. گرچند  جزء صلاحيت اين شفاخانه درمان بيماري هاي مغزي، عقلي و عصبي نمي باشد و البته اين عمل از روي  مجبوريت انجام شد وخوشبختانه با موفقيت كامل سپري شد”. دراين نوبت از نظارت تيم نظارت ساحوي حقوق دفتر ولايت غور، رييس اين شفاخانه مدعي شد:”تمام امكانات لازم را اين شفاخانه در اختيار داشته و ماشين ( اكس ري)  را تازه تهيه نموده است ؛ كه براي سهولت در تشخيص امراض  از آن استفاده مي گردد “.
موصوف در مورد بخش واكسيناسيون  اين شفاخانه افزود: “دو تيم واكسيناسيون دراين شفاخانه فعال مي باشد، يك تيم ثابت و يك تيم  سيار فعاليت مي كنند؛  كه بخش سيار آن به قريه ها رفته و مردم و كودكان را از درمحل  انواع  واكسن مورد نيز راتطبيق مي نمايند”.
درمورد ميزان مرگ ومير نوزادان ومادران از رييس شفاخانه لعل وسرجنگل سوال شد ونامبرده گفت:” دراين شفاخانه تا كنون مرگ و ميرمادران در هنگام ولادت اتفاق نيافتاده است. اما تعداد بسيار معدودي از جنين مرده به دنيا آمده است ؛ كه علت مرگ و مير اطفال مرده به دنيا آمده ؛ كمبود ويتامين در وجود مادران  است وهمچنين موجود يت بيماري هاي” اكلامپسي” و “پر اكلامپسي” مي باشد؛  كه آنهم بدليل عدم مراقبت دوره حاملگي در وجود زنان به مرور زمان بوجود مي آيد؛  كه باعث مرگ و مير خود مادران در قريه ها و خانه هاي شان مي شود”.البته داكتر سعادت مسؤليت اين مرگ ومير ها را به عهده نگرفته افزود:” اين وفيات  از حيطه خدمات اين شفاخانه خارج بوده است!”. وي همچنين درخصوص مراجعه زنان زايؤ به شفاخانه جهت گرفتن زايمانشان معلومات داد وگفت:”در كل دراين  شفاخانه به صورت هفته وار، بيش از  30 نوزاد و ماهانه قريب 100 نوزادثبت مي گردند”.
داكترشفيق الله سعادت درمورد تعداد ديگري ا ز مراكز صحي  علاوه كرد:”شش باب كلنيك  ديگر، كه  تشكيل آن ( بي، اچ، سي)است؛ دراين ولسوالي وجود دارد. البته در نقاط مختلف اين ولسوالي، بخصوص در نقاط كه قريه هاي دور دست قرار دارد ، اين كلينيك ها ايجاد شده است” . درادامه رييس شفاخانه ياد شده گفت:”خدمات ( بي، اچ، سي) به حد يك شفاخانه نبوده؛  اما ضروريات تداوي مريضان را پاسخگو مي باشد و بجز عمل جراحي هرنوع خدمات درماني ديگر درآن موجود است”. وي  همچنان افزود:” در صورت مشكل زمينه تداوي يك مريض درمراكز ( بي، اچ، سي ) مريض به مرجع بالاتر (شفاخانه) راجع مي گردد”.
تشكيل يك كلنيك ديگراين ولسوالي ( اس، سي)است؛ كه در لعل سفلي و درقريه  گرمآب فعاليت مي نمايند.اين كلنيك خدماتش محدودتر از ( بي، اچ، سي) است؛  كه يك نرس به حيث داكتر مريضان را معايينه نموده و بيماري هاي فصلي را تداوي مي نمايد. البته واكسيناسيون به شيوه مكملش دراين كلنيك وجود دارد و دوا هاي كه براي مريضان در نظر گرفته مي شود بعضي آنتي بيوتيك هاي است كه براي بيماري هاي عفوني نه چندان مزمن و پيشرفته و يا دواهاي تقويتي قابل دسترس است. همچنين خدمات پانسمان و تزريقات نير در اين كلنيك انجام پذير است.
نا گفته نماند كه ،بجز كلنيك هاي موجود وياد شده،  كلنيك ليپكو كه مخصوص درمان بيماران سل و يا توبركلوز مي باشد؛ نيز دراين ولسوالي موقعيت داردوهمچنين  يك كلنيك ديگر در  قريه تلخك از طرف “افغان سره مياشت” نيز در ولسوالي لعل وسرجنگل خدمات مجاني به مريضان  ارائه مي نمايد. البته اين دو كلينيك تحت پوشش مؤسسه (سي. اچ .ا)  نمي باشند والباقي(شفاخانه مركز ولسوالي لعل وسرجنگل وكلينيك ها) ازسوي مؤسسه ياد شده، كه ازسوي اتحاديه اروپا تمويل مي گردند؛ اداره مي شوند.
بنابه اظهارات رييس شفاخانه ولسوالي لعل وسرجنگل:” در اين ولسوالي افراد معتاد نسبت به ديگر ولسوالي هاي مربوط به ولايت غور خيلي كمتر است؛ در بين زنان هم به صورت نادر ديده مي شود واصلا” اطفال معتاد نداريم”. وي در ادامه مي گويد:”جواناني كه معتاد هم مي باشند همه كساني هستند كه بدليل كار يابي به ايران و يا پاكستان رفته بودند و از آنجا معتاد برگشته اند”.

مشكلات صحي ولسوالي لعل وسرجنگل:

 بيماري هاي ثابت مثل بيماري معده، گرده، قلب، عقلي و عصبي و درد هاي مفاصل مي باشد. اما بيماري هاي فصلي ، در تابستان بيشتر بيماري هاي پوستي و اسهال شيوع مي يابد كه آنهم بدليل استفاده از آب هاي راكد، جويها وآب هاي سطحي است ودر فصل زمستان بيماري مثل  بيماري حاد تنفسي، سينه بغل و سرما خوردگي و…مي باشد.

كمبودات در شفاخانه ولسوالي لعل وسرجنگل:

 شفاخانه مركز  ولسوالي لعل وسرجنگل، كه هم اكنون از سوي مؤسسه (سي.اچ.ا)اداره مي شود ؛ بزرگترين مشكل آن در حال حاضر كمبودات تشكيل پرسونل آن شفاخانه است و بتاريخ 24/1/1390كه از آن شفاخانه نظارت صورت گرفت؛ فقدان سيزده تن داكتر متخصص پيدا بود. فعلآ سه داكتر متخصص مصروف خدمات درشفاخانه  اين ولسوالي مي باشند كه اين داكتران ( ان. دي ) هستند. داكتر سعادت علت كمبود تشكيل اين شفاخانه را پايين بودن معاش ونبود امتيازات لازم براي داكتران متخصص مي داندومي گويد:  در حال حاضر سيزده  داكتر كم است؛ البته داكتر دندان واطفال نيز شامل اين ليست مي باشند وفعلا” در بخش اطفال ودندان متخصص نداريم”.

پيشنهادات آمريت شفاخانه :

 درپايان داكتر سعادت براي غلبه بر مشكلات صحي وجلب وجذب داكتران متخصص درشفاخانه مركز ولسوالي لعل وسرجنگل پيشنهاد نمود:”نسبت به ازدياد معاشات وامتيازات داكتران متخصص از سوي نهاد هاي ذيربط توجه لازم وجدي صورت گيرد وسهولت هاي بيشتري را براي داكتران متخصص قايل گردند”.
نتيجه: وجود تنها تعمير ورسميت شفاخانه وكلينيك هاي ولسوالي لعل وسرجنگل التيام بخش درد ومشكلات صحي مردم اين ولسوالي نمي تواند باشد.كمبود 13داكتر متخصص در يك شفاخانه به هيچ وجه نمي تواند قابل قبول وتوجيه پذير باشد.

وضعيت تعليم و تربيه:
معارف د رولسوالي لعل وسرجنگل بيش از ولسوالي هاي ديگر ولايت غور مورد استقبال مردم قرار دارد ودر سطح اين ولسوالي : چهارده ليسه ذكور، شش ليسه اناث ، 26 مكتب متوسطه ذكور(اناث به شكل مختلط از آن استفاده مي كنند) 3 باب مكتب متوسطه اناث و 28 مكتب ابتدائيه مختلط فعال مي باشد.البته طبق هدايت جديد (1390) پس ازاين  صنوف درسي دخترها  وپسرها ، ازهم جدا مي گردند ودر صنفهاي جداگانه تدريس صورت گيرد.
درمجموع متعلمين اين ولسوالي به 31560 نفر مي رسد؛ كه از اين جمله 14000 تن آنان را دختران تشكيل ميدهند.
تعداد كساني كه در كنكورقبولي دانشگاهها (1389)اشتراك  داشتند ؛ به 280 نفر مي رسيد و به تعداد 136 نفر از اين ولسوالي قبول شده اند ؛ به دانشگاهها ومؤسسات عالي تحصيلي راه پيدا كردند. 25 نفر در دانشگاه باميان و بقيه در دانشگاه هرات قبول گرديده اند.
محمد اسماعيل” اميني” مدير معارف ولسوالي لعل وسرجنگل تشكيل معارف اين ولسوالي را اينگونه تشريح نمود:”از  مجموع معلمان 193  نفر معلم رسمي ،  234 نفر قرار دادي مي باشند و 12 نفر هم هيئت نظارت از مكاتب را تشكيل مي دهند”. مدير معارف ولسوالي لعل وسرجنگل درمورد سويه تحصيلي معلمين اين ولسوالي اظهار نمود: 54 نفر معلمين ما  مسلكي مي باشند؛  كه دارالمعلمين را ختم نموده اند و الباقي  معلمين ما صنف 12 خوانده اند كه به صورت  رسمي و يا قرار دادي جذب معارف اين وللسوالي  شده اند”. وي همچنين افزود:” قرار است در سال تعليمي  1390 حدود 30 نفر معلم بر تشكيل مديريت معارف ولسوالي لعل وسرجنگل ، افزوده شود؛  كه جمعآ پرسونل مديريت معارف  اين ولسوالي به نعداد  467نفر خواهد رسيد”.
“اميني” مدير معارف ولسوالي لعل وسر جنگل ضمن تشكر ا ز بعضي انجو ها و موسسات خارجي و داخلي، كه  براي رفع نيازات تعليمي مردم اين ولسوالي ، آستين همت بالا زندند  وبه كمك مديريت معارف اين ولسوالي اقدام به تشكيل كورس ها وصنوف سواد آموزي نموده اند ؛گفت:” مؤسسه هپيتات هفتادو پنچ  كورس سواد حياتي را ايجاد و 150 معلم را استخدام نموده است و 7500 شاگرد از سوي اين نهاد مشغول تعليم مي باشند . مؤسسه (سي، آر، سي) 25 كورس سواد آموزي و يونسكو20 كورس سواد آموزي را داير نموده اند”.
مدير معارف ولسوالي  لعل وسرجنگل گفت:” ازمجموع  260 مكتب دراين ولسوالي  75 باب آن دارايي تعمير مي باشد و متباقي مكاتب ما بدون سرپناه مي باشند”.

مشكلات مديريت معارف:

مديرمعارف ولسوالي لعل وسرجنگل محمد اسماعيل”اميني” مشكلات معارف اين ولسوالي را چنين بر شمرد:
“كمبود كتب درسي و حتي  فقدان  كتب درسي از بعضي مضامين درسي به شدت مشكلات را خلق نموده است  و از سوي كمبود معلمان مسلكي در كيفيت آموزشي نيز تآثيرات سؤرا بجا گذاشته است”. وي درادامه ، نبود وسايط نقليه براي هيئت نظارتي معارف، نبود وسيله براي حمل و نقل كتب درسي و عدم رسيدن كمك هاي معارف به اين ولسوالي را چالش بر انگيز خواند وافزود:”بدليل بي نظمي در رياست معارف وعدم مسؤليت پذيري ؛هزينه هاي حمل ونقل كتاب ومواد درسي را، معلمين، سرمعلمها ومديران مكتب هاي اين مديريت از جيب خود شان مي پردازند واز سوي رياست معارف ولايت غور اجرا نمي گردند”.وي درمورد كمك هاي قرطاسيه باب وزارت معارف ،نهاد ها ومؤسسات كمك كننده گلايه مندانه علاوه كرد:” به علت اقتصاد پائين خانواده ها، تعداد زيادي از  شاگردان شخصأ با كمبود كتابچه و قلم مواجه هستند ؛ متاسفانه اين كمك ها براساس سهميه وتعداد شاگردان به مديريت معارف ولسوالي لعل وسرجنگل نمي رسند”. نامبرده از چالش هاي ديگري نيز ياد كرد وگفت:” معلمين غير مسلكي روحيه تنبيه نمودن شاگردان را دارند؛  كه در عوض ايجاد انگيزه ودرك درست ،  كودكان رامورد  لت و كوب قرار مي دهند”.

پيشنهادات مديريت معارف:

درپايان مدير معارف ولسوالي لعل وسرجنگل ،شرايط بداقليمي اين ولسوالي را در عدم تدوير به موقع صنوف درسي مكاتب اين ولسوالي مؤثر دانسته ، خواهان ايجاد سرپناه براي مكاتب معارف ولسوالي لعل وسرحنگل گرديد و از نماينده كميسيون مساتقل حقوق بشر/ دفتر ولايتي غور خواست:”مشكلات معارف اين ولسوالي را با رياست معارف ولايت غور شريك ساخته وهمچنين د رصورت امكان اين مشكلات را بنشر بسپاريد؛ تاشايد مراجع بالاتر ونهاد ها ومؤسسات به اعمار مكاتب معارف اين ولسوالي فراموش شده توجه واقدام  نمايند”.
نتيجه: مديريت معارف اين ولسوالي با چالش هاي زيادي مواجه است.نداشتن سرپناه، كمبود تشكيل،كمبود معلم مسلكي، دوري مكاتب از قريه ها(قريب پنج ساعت پياده روي رفت وبرگشت اطفال/ مثل فاصله قريه صاحب اختيار تامكتب گرمآب سفلي)، كمبود وبعضا” فقدان كتب درسي ومواد آموزشي و…اين همه  مشكلات وچالش ها فراروي مديريت معارف اين ولسوالي بود.

وضعيت اقتصادي:

عايدات  مردم ولسوالي لعل وسرجنگل ولايت غور، عمدتا” از دو منبع زراعت و مالداري بدست مي آيد.اما همچنينن اكثر جوانهاي اين ولسوالي به كشو رهاي همجوار(ايران وپاكستان) وشهرهاي بزرگي چون هرات، كابل وغزني و…نيز مهاجرت اقتصادي وفصلي دارند ومقداري قابل توجه ديگري ا زعايدات ولسولي ياد شده است؛ كه توسط مهاجرين اقتصادي تامين مي گردد. البته تعداد اندك ولي قابل توجهي از مردم در سال هاي آخرآنهم  بدليل بهبودي نسبي راههاي مواصلاتي، تجارت هاي كوچك ودكانداري دارند واز سويي  موجوديت مؤسسات داخلي وخارجي وجلب وجذب اردوي ملي، پوليس ملي ، معارف وديگر ادارات دولتي نيز تا حدودي براقتصاد مردم اين ولسوالي بي تاثير نبوده است.
د رقريه هاي ولسوالي لعل وسرجنگل حيوانات اهلي اي ،  كه نگهداري مي گردند: گاو، گوسفند، بز، مرغ  خانگي و فيل مرغمي باشد.البته اسب ، قاطر ومركب نيزاز  حيوانات اهلي ا ي مي باشد كه مردم اين ولسوالي درحمل ونقل وترانسپورت محلي از آن استفاده مي كنند.
پژوهش در خصوص در صد دسترسي مردم ولسوالي لعل وسرجنگل به آب آشاميدني افزود:” حدود 70 في صد مردم به آب صحي دسترسي ندارند و از آب جوي ودريا  استفاده مي كنند ؛ كه اصلآ پاك و صحي نمي باشند. چاه هاي كه در بعضي مناطق حفرگرديده اند ؛ يا كم عمق بوده ؛ كه بعد از يك مدت كوتاه ، خشك مي شود ويا پمپك هايي  كه خراب مي گردد؛ از طرف مؤسسات دوباره ترميم نمي گردند”.
نتيجه: درپي نظارت از وضعيت اقتصادي و… سه قريه(گرمآب سفلي،صاحب اختبيار وقره باغي اين ولسوالي) مشخص گرديد؛ كه حد متوسط عايدات يك فاميل دراين ولسوالي قريب سه دالر امريكايي است وخانواده ها دراين ولسوالي در زير خط فقر قرار بسر مي برند.
دلايل ياد شده فوق طبعأ برمشكلات اقتصاد ي مردم اين ولسوالي بي تأثير نبوده ، مهاجرت هاي خانوادگي و مجردي را بدليل فقر مزمن ،  بيكاري و گرسنگي بوجود آورده است.

مهاجرت كارگران:

پديده مهاجرت اقتصادي در سال هاي آخر رو به فزوني گذاشته است؛ سيلاب سال 1389 كه تلفات جاني وخسارات هاي باور نكردني اي را بار آورد؛ به روند اين مهاجرت افزوده است.عدم توجه دولت به فاميل هاي خسارت ديده از سيلاب ها وفقدان كمك هاي لازم پس از سيلاب باعث خالي شدن روستاهاي زيادي ازاين ولسوالي گرديده است وآهنگ مهاجرت بسوي شهر هاي كلان وولايات درجه اول كشور درسال 1389 نسبت به سال هاي گذشته چند برابر بوده است.دراين مورد محمد جمعه “پژوهش” از اعضأ معارف ولسوالي لعل وسرجنگل، مي گويد:”سيلاب سال گذشته علاوه  بر خسارات  جاني ومالي آني ،  خسارت آتي نيز به جا گذاشت؛ تخريب مزارع، جويها ونهرها بسيار وسيع بود وزمين هاي سيل زده ، كه مرجع عايدات مردم اين ولسوالي محسوب مي گردد؛ بعلت عدم باز سازي سيستم آبياري ؛ ديگر  كشت نمي شود و حاصلاتي ندارد”. و ي افزود :”مالداري هم بدليل چرا هاي بي رويه وخشك سالي هاي  پي در پي ، بسي دشوار شده است”!
البته دليل ديگر مهاجرت مردم ولسوالي لعل وسرجنگل به شهر هاي كلان ، ازيك طرف ضعف معارف وسطح پايين كيفيت تعليمات دراين ولسوالي است  واز سوي علاقمندي وافر مردم به تعليمات اطفال ونو جوانان، عامل وانگيزه ديگريست براي دسترسي به تعليم وتحصيل بهتر ومهاجرت واقامت درمجاورت دانشگاهها ومؤسسات تحصيلات عالي! بنابراين فاميل هاي كه توان اداره وزندگي شهري را درخود ميابند براي ادامه تعليم وتحصيل بهتر فرزندانان شان ، راهي شهر هاي درجه اول كشورمي گردند. جمعه پژوهش دراين مورد نيز مي گويد:”اگربه صورت  منطقي اين مهاجرت ها درك گردند؛ خانواده ها و مهاجران حق دارند؛ خواهان سهولت بيشتر گردند ودر جستجوي انوع سهولت هاي مقدماتي زندگي باشند.اين عدالت نيست كه شهروندان ديگرافغانستان از سهولت هاي  قرن 21 وبخصوص امكانات برتر تعليمي، تحصيلي ورفاهي برخودار باشند ومردم ولايات دوردست در قريه ها كشتگري و مالداري براي آنان كنند ودرعين حال حق استفاده تكنولوژي روز را نداشته باشند”.

پيشنهاد ونتيجه:

پژوهش به عنوان يك صاحب نظر پيشنها نمود؛ تا براي اينكه قريه ها بيشترتخليه نگردد:
1- “به وضعيت معارف اين ولسوالي توجه لازم صورت گيرد؛ با استخدام معلمين مسلكي وافزايش تشكيل اين مشكل قابل رفع است.”
2-” درمجموع دولت به سيستم آبياري ، آب آشاميدني، بازار كار وحمايت از زراعت ومالداري اهتمام جدي نمايد.”
3-” نسبت به تمديد راههاي مواصلاتي بين اين ولسوالي وبازار عرضه محصولات اين ولسوالي، ولايت غور وديگر ولايت توجه جدي نمايد.”

پايان
27حمل 1390