آرشیف

بـه بند رشـمۀ زلـفی دلـم لَکَـتو شد
به رد یُـو دل وامُنده مـه دِگه او شد

وطن به مـدت چل سال جنگ تحمیلی
فدای کشمکش واشنگتون و مسکو شد

14/3/2018
 رسول پویان

واژگان و اصطلاحات هراتی در شعر بالا:
رشمه: تناب نازک – به ردیو: به دنبال اش – وامُنده: وامانده – دِگه: دیگر– او: آب – رکابی: چرغ فانوس – پت پت: در حال خاموشی – گاوگم: تاریکی شام که در آن گاو دیده نشود. – چراغ موشک: چراغ سفالین قدیمی فتیله دار – مندو: دانه هایی که از آن روغن مندو سازند؛ در قدیم سوخت چراغ موشکها بود. – چُلُکه(چولُکّه): نوعی نشستن – چنگ لنگ: روی دوپا – پِنُم: پنهان – مه تو: مهتاب – کلیزخمبه: زنبور بزرگ – بکندک: بگزید – سابات: دالان – ورم: اماس و باد – خیک: مشک – مشکو: مشک آب – کواره: ظرفی که از چوب گز بافند و دهقانان در آن بادنجان رومی انتقال دهند؛ در شعر فوق منظور قفسۀ سینۀ انسان است – بروف بروف: شتاب و عجله – اِشتو: عجله – سراطون: سرطان – قاف نی: بسیار لاغر – ناچاق: مریض و بیمار – هوهو: سر و صدا – گیزگیز: صدای پرش زنبور – لورده: باخود بیهوده حرف زدن – سیخلو: گرفتاری بیهوده – چِنگو(چنگاو): درگیر، دست و گریبان – لولو: به گندگی افتادن – نتره(نطره): معیار آب بخش در ده ها که از سنگ و سمنت می سازند – قلب: دهانۀ حق آب – دهانه: راه آب – چرخو: چرخاب – دلنگُون: آویزان – مَشک: خیک – تَکّون: تکان – هِنگو: تکان دادن – کُرمَک: دانۀ ناپاکی در میان گندم – کرسی: صندلی در زمستان – چاراختلاط: صحبت گرم – پهتو: محل آفتاب دار – شو: شب – غلغلاو: سروصدا – بوبو: صوت تمسخرآمیز – سو: چیدن علفهای هرزه – شیارکردن: شخم زدن زمین – قشلاق: جای زمستانی مالداران – جلگه: آبادی – کوکو: صدای سگ – رخش: اسب رستم – شبدیز: اسب مشهور خسروپرویز – یورغه: رفتارراحت و تند اسب – الّو: بی جانشین – چارکلاه: بهم انداز و دعوا جلب – کله سیرو: شوربای کله و پاچه گوسفند – هوهو و تپ تپ: سروصدا برای ترساندن.