آرشیف

آيـــــــــــــه

يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا كُتِب عَلَيْكمُ الصيَامُ كَمَا كُتِب عَلى الَّذِينَ مِن قَبْلِكمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ(183)

أَيَّاماً مَّعْدُوداَتٍ فَمَن كانَ مِنكُم مَّرِيضاً أَوْ عَلى سفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَ عَلى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طعَامُ مِسكِينٍ فَمَن تَطوَّعَ خَيراً فَهُوَ خَيرٌ لَّهُ وَ أَن تَصومُوا خَيرٌ لَّكمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ(184)

شهْرُ رَمَضانَ الَّذِى أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَيِّنَتٍ مِّنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ فَمَن شهِدَ مِنكُمُ الشهْرَ فَلْيَصمْهُ وَ مَن كانَ مَرِيضاً أَوْ عَلى سفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكمُ الْيُسرَ وَ لا يُرِيدُ بِكمُ الْعُسرَ وَ لِتُكمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُكبرُوا اللَّهَ عَلى مَا هَدَاكُمْ وَ لَعَلَّكمْ تَشكُرُونَ(185.سوره بقره

ترجمـــه:

اى افرادى كه ايمان آورده ايد، روزه بر شما نوشته شد همان گونه كه بر كسانى كه قبل از شما بودند نوشته شده ، تا پرهيزگار شويد. چند روز معدودى را (بايد روزه بداريد) و كسانى كه از شما بيمار يا مسافر باشند روزهاى ديگرى را (بجاى آن روزه بگيرند) و بر كسانى كه قدرت انجام آن را ندارند (همچون بيماران مزمن و پيرمردان و پيره زنان ) لازم است كفاره بدهند، مسكينى را اطعام كنند، و كسى كه كار خير را پذيرا شود براى او بهتر است ، و روزه داشتن براى شما بهتر است اگر بدانيد..

آن چند روز معدود) ماه رمضان است كه قرآن براى راهنمائى مردم و نشانه هاى هدايت و فرق ميان حق و باطل در آن نازل شده ، پس آنكس كه در ماه رمضان در حضر باشد روزه بدارد، و آنكس كه بيمار يا در سفر باشد روزهاى ديگرى را بجاى آن روزه بگيرد، خداوند راحتى شما را مى خواهد نه زحمت ، هدف اين است كه اين روزها را تكميل كنيد، و خدا را بر اينكه شما را هدايت كرده بزرگ بشمريد و شايد شكرگذارى كنيد. ترجمه از تفسیر نمونه.

تحلیل مفردات، لطافت ها وإحکام درخشان آیات:

یا أیها الذین آمنوا} اين خطاب چقدر لطافت دارد(اى كسانى كه ايمان آورده ايد)  ، و گرنه مى فرمود: (اى مردم ) ليكن خواست بفهماند با توجه به اينكه داراى ايمانيد بايد هر حكمى راكه از ناحيه پروردگارتان مى آيد بپذيريد، هر چند كه بر خلاف مشتهياءت ، و ناسازگار با عادات شما باشد.لطافت آیه در این است برای کسیکه مؤمن است التزام وپابندی به رمضان یک امراز قبل پذیرفته شده است وروزه پدیده تازۀ نیست. در کلیمه آمنوا احتمال احسا س مشکل بودن این فریضه را از بین می برد.یعنی وقتیکه کسی ایمان دارد وخدارا معبود قرار داده دیگر پذیرش إحکام آن هیچ اشکال روحی ببار نمی آورد

  آنگونه كه بر امتهائى كه قبل از شما بودند نوشته شده بود{  كما كتب على الذين من قبلكم }. روزه پدیده تازه نیست وخاص بر شما فرض نشده بلکه مطابق به نیاز وجود شما ومقتضای طبیعت انسانی است وامت های پیشین نیز طور عادی به آن پا بند بوده اند که باز هم زمینه های پذیرش واستقبال از رمضان که ظاهرا با امساک ومحدودیت همراست جلوۀ خاص دارد..

لعلكم تتقون: بلافاصله فلسفه اين عبادت انسانساز و تربيت آفرين را در يك جمله كوتاه اما بسيار پرمحتوا چنين بيان مى فرماید(( شايد پرهيزگار شويد)) (. با إجرای رمضان خود شما پرهیزگار میشوید یعنی نفع این تکلیف شرعی به خود شما میرسد هر کس بخاطر نفع خود تکلیف را متحمل میشود وعرق ریزی میکند.بلی روزه چنانكه شرح آن خواهد آمد عامل مؤ ثرى است براى پرورش روح تقوا و پرهيزگارى در تمام زمينه ها و همه ابعاد.از آنجا كه انجام اين عبادت با محروميت از لذائذ مادى و مشكلاتى مخصوصا در فصل تابستان همراه است تعبيرات مختلفى در آيه فوق به كار رفته كه روح انسان را براى پذيرش  اين حكم آماده سازد.

! فائده روزه تقوا است ، و آن خود سودى است كه عايد خود شما مى شود، و فائده داشتن تقوا مطلبى است كه احدى در آن شك ندارد، چون هر انسانى به فطرت خود اين معنا را درك مى كند، كه اگر بخواهد به عالم طهارت و رفعت متصل شود، و به مقام بلند كمال و روحانيت ارتقاء يابد، اولين چيزى كه لازم است بدان ملتزم شود اين است كه از افسا ر گسيختگى خود جلوگيرى كند، و بدون هيچ قيد و شرطى سرگرم لذت هاى جسمى و شهوات بدنى نباشد، و خود را بزرگتر از آن بداند كه زندگى مادى را هدف بپندارد، و سخن كوتاه آنكه از هر چيزى كه او را از پروردگار تبارك و تعالى مشغول سازد بپرهيزد.

روزه یکی از احکام پذیرفته شده در طول تاریخ ونهایت اسان است:بعضی ها با فرا رسیدن ماه رمضان در هراس اند وفکر میکنند درین روز ها دراز چطور در چنگ حکم رمضان افتیده است ولی خداوند ج با لطف ومهربانی وبا ذکر کلیمات نهایت زیبا این سنگینی را از دوش انسان بر میدارد.!-با بيان اين حقيقت كه روزه اختصاص به شما ندارد، بلكه در امتهاى پيشين نيز بوده است لذا چیزی تازه نیست که ازان میترسید همه امت های پیشین با نام آن آشنا اند..

اينكه اثرات پربار اين فريضه الهى صددرصد عائد خود شما مى شود، آن را يك موضوع دوست داشتنى و گوارا مى سازد. شما پر هیزگار وشخص تر بیت شده ومؤقر میشوید.

ظرافت دیگر {اياما معدودات }این مدت قابل ترس نیست که برخی ها به ترس از آن تلقین شده اند وهر لحظه أحساس آمدن یک فشار روحی را میکنند بلکه باید با ذوق پذیرفت مدت کوتاهی با منافع سر شاتر روحی.چنان نيست كه مجبور باشيد تمام سال يا قسمت مهمى از آن را روزه بگيريد بلكه روزه تنها بخش كوچكى از آن را اشغال مى كند وهمین بخش کوچک از لحاظ روحی وجسمی منافع زیاد دارد که بخود شما تعلق دارد ولی روزه خالی از تکلیف نیست چون یک آزمایش الهیست ولی نه به آن حدیکخ بعضی به ترس از آن تلقین شده اند..

فمن کان منکم مریضا او علی سفر فعدة ما ایام أخر} كسانى كه از شما مریض و يا مسافر باشند و روزه گرفتن براى آنها مشقت داشته باشد  بايد روزهاى ديگرى را بجاى آن روزه بگيرندهر چند فقها ومذاهب اسلامی درمورد حکم مریض ومسافر نظر واحد ندارند به یکی عزیمت وبه دیگری رخصت قائل اند نظر من این است که حکم آیه قرآن روشن است  ودر ذیل ایه خداوند ج میفرماید خداوند بشما اراده آسانی را دارد نه سختی چون در در سفر ومریضی مشقت است خداوند ج صریحا حکم فرموده که در وقت دیگر روزه گرفته شود نه در حالت مریضی وسفر (بعضی ها فکر میکنند نه خیر اگر مسافر هم باشم میگیرم ثواب بیشتر دارد نه خیر اطاعت از خداوند ثواب بیشتر دارد نه سلیقه وخواست خود انسان)

وعلی الذین یطیقونه فدیه طعام مسکین}علماء در مورد تر جمه این آیه هم اختلاف کرده اند.یادم آمد لازم میدانم سرودۀ علامه اقبال را همین جا بنویسم{رشتۀ دین چون فقیها کس نرشت *   کعبه را کردند آخر چهار خشت}منظورش این است که حرم شریف چهار دروازه دارد برای هر مذهب بحکم فقیه یک دروازه ساخته اند پیروان هر مذهب باید از دروازۀ خود وارد حرم شوند***

قبلا عرض شد روزه شاید مشکل به نظر آید اما نسبت منافع که برای ساختار روحی وجسمی انسان دارد بسیار اندک وآسان است وبنای دین بر آسانی است هر جائیکه انسان وافعا به تکلیف مواجه شود خداوند اجرای حکم را از ذمه آن بر داشته است ودر ادامه همین آیا ت شما ملاحظه میکنید که خداوند ج میفرماید خداوند به شما ارادۀ آسانی را دارد نه  سختی ومشقت را لذاكسانى كه با نهايت زحمت بايد روزه بگيرند مانند پيرمردان و پير زنان و بيماران مزمن كه بهبودى براى آنها نيست  لازم نيست مطلقا روزه بگيرند، بلكه بايد بجاى آن كفاره بدهند، مسكينى را اطعام كنند.معنی یطیقونه چه إطاقه باشد وچه کلیمه لا در آن محذوف باشد.منظ.ر این است که اگر کسی بخاطر دلائل فوق تکلیف داشته باشد میتواند فدیه بدهد.با شرح جزئیات***

فمن تطوع خيرا فهو خير له }برخی ها گفته اند با وجود تکلیف اگر کسی روزه بگیرد برایش بهتر است.حقیقت این است تطوع به معنی شوق ونشاط است کسیکه با ذوق ونشاط روزه رمضان را ادا نماید خیلی بهتر است از کسیکه با تکلف واحساس مشکل ادا مینماید.

وان تصوموا خير لكم ان كنتم تعلمون. اين جمله تاءكيد ديگرى بر فلسفه روزه است ،نه اینکه اگر در حالت سفر ویا مریضی روزه بگیرید بهتر است نه خیرتأکید است بر اینکه گرفتن روز دارائی برکات وفضائل زیاد است. و اينكه اين عبادت همانند سائر عبادات چيزى بر جاه و جلال خدا نمى افزايد بلكه تمام سود و فائده آن عائد عبادت كنندگان مى شود.

شهر رمضان الذی  أنزل فیه القرآن  هدی للناس و بینات من الهدی والفرقان…ريالران کریم بخاطر با یک نمایش زیبائی درین کلیمات روزه را پدیدۀ نهایت دوست داشتنی جلوه میدهد ومنافع آنرا بر جسته میسازد.نزول قرآن درین ما اتفاق افتاده نزول همراه با هدایت وکتاب با أحکام واضح وروشن وفاصل بین حق وباطل.همان قرآنى كه مايه هدايت مردم ، و داراى نشانه هاى هدايت .

(فمن شهد منكم الشهر فليصمه و من كان مريضا او على سفر فعدة من ايام اخر) تكرار حكم مسافر و بيمار در اين آيه و آيه قبل ممكن است از اين نظر باشد كه بعضى به گمان اينكه خوردن روزه مطلقا كار خوبى نيست به هنگام بيمارى و سفر اصرار داشته باشند روزه بگيرند، لذا قرآن با تكرار اين حكم مى خواهد به مسلمانان بفهماند همانگونه كه روزه گرفتن براى افراد سالم يك فريضه الهى است افطار كردن هم براى بيماران و مسافران يك فرمان الهى مى باشد كه مخالفت با آن گناه است* آیه شریفه وضاحت دارد اما مذاهب نظر خودرا دارند.

يريد الله بكم اليسر و لا يريد بكم العسر:بناء واساس دین بر آسانی است وخداوند حتی در امور دینی حرج را از دوش مسلمین بر داشته است واین آیه هم اشارۀ است به اينكه روزه داشتن گرچه در ظاهر يكنوع سختگيرى و محدوديت است اما سرانجامش راحتى و آسايش انسان مى باشد، هم از نظر معنوى و هم از لحاظ مادى چنانكه در بحث فلسفه روزه خواهد آمد.اين جمله ممكن است به اين نكته نيز اشاره باشد كه فرمانهاى الهى مانند فرمان حاكمان ستمگر نيست ، بلكه در مواردى كه انجام آن مشقت شديد داشته باشد وظيفه آسان ترى قائل مى شود، لذا حكم روزه را با تمام اهميتى كه دارد از بيماران و مسافران و افراد ناتوان برداشته است. ادامه دارد.***

– See more at: http://www.firozkoh.com/archive/siasi/abdul_qadir_alam/0086_03042013_alam.htm#.VIoWkzGG9TQ