آرشیف

تیوره یکی از ولسوالی های تاریخی وکهنسال ولایت غور می باشد که درجنوب غرب چغچران( فیروزکوه) واقع شده و 220  کیلومتر از مرکز ولایت فاصله دارد. تیوره دارای آب وهوای معتدل و گوارا است و بسیاری مناطق آن سرسبز وشاداب و پوشیده از درختان وگیاهان گوناگون می باشد. ولسوالی تیوره ساحاتِ تاریخی وآثار باستانی بسیاری را در خود جای  داده است. به طور نمونه قریۀ « سور» یکی از محلات تاریخی و نامدار کشور ما می باشد. یکی از بلندترین قلّه های کهسار غور که عبارت از « چهل ابدالان » می باشد وبه شکل مخروط گلابی ، مانندِ آسمان خراشی  در هوا بلند رفته است در این ساحه موقعیت دارد. این قلّه  را که در یک منطقه باستانی قرار گرفته جنرال فراتز در علاقه سوری در حدود 145 سال پیش دیده وبه نام « چلپدالان» یعنی چهل ابدالان  ثبت کرده است. این قله طوری که هولدج در کتاب خود نوشته است  12700  فوت یعنی حدود  4000 متر ارتفاع دارد. چشمۀ خواجۀ غار نیز یکی از جاهای تاریخی غور کهنسال می باشد. مردم منطقه، از این چشمۀ قدیمی ، داستان های جالبی روایت می کنند که بسیار شنیدنی ودلپذیر هستند. همچنان حصۀ شمالی درۀ یخن بالا ، (تیغه کوهی میان درۀ یخن بالا و وادی « رته » افتاده ) کهساری موسوم به « کوه مزار» واقع است و یکی از قله های آن به نام « چهل ملنگ» یاد می شود ویکی از زیارت های تاریخی تیوره در آنجا موقعیت دارد. قلعۀ سنگی « ورکُش» که در ورکُش  چاردر  واقع شده ، یکی از قلاع مستحکم وتاریخی می باشد که از سنگ کار شده و از زمانه های بسیارقدیم باقی مانده است. مقر حکومت سابق غور در تیوره قلعۀ بسیار بزرگ ومستطیل شکلی است که عُمر آن از دوصد سال هم می گذرد. تپه های که این قلعه روی آن اعمار شده از نقطه نظر وسعت وموقعیت ، از بهترین مناطق تیوره می باشد. نظر به گفتۀ اهالی ، پیش از تعمیر قلعۀ بزرگ ، بقایای آبادی های بسیاری در آنجا وجود داشته وهنوز هم در قسمت جنوبی قلعۀ بزرگ به طرف کوۀ « پنج شاخ» آثار بعضی عمارات قدیمی به شکل پُخته معلوم می شود. همچنان در جناح شرقی این تپه ها، بقایای دیوارهای نیمه پختۀ برج های قدیمی به چشم می خورد که درنگاه نخست ، بیننده فکر می کند از خشت پخته ساخته شده اند؛ اما وقتی از نزدیک دیده شود معلوم می شود که از سنگ های دامان کوه «یامان» و یک نوع گِل محکمی آباد شده اند که در برابر باد وبرف وباران از مقاومت بسیاری برخوردار بوده است. « جِلنگِ شاه مردان» نیز یکی از زیارت های قدیمی تیوره می باشد که گفته می شود از دوران حضرت علی باقی مانده است. تیوره دارای قریه های بسیاری می باشد، مثلا: قریه های:  باغ نو، خم زرد، ملنگ ها ، زی نوروز، مسگرا، ورَس ، زرد بید، زرنی ، اِسپَور ، نیلی ، کلدُم، یامان ، سرخ دیوار، پُشوَره، ورکُش، چاردر، خواجۀ غار، یخن بالا وپایین، لرِسرخ ، سرپَنَک ، غُچی ، سرسبد، ده تای، چشمۀ میران، لارغه ، لور، سنگ میان آب ، سرجنگل، عاشقان وغیره.                                                                          
مردم تیوره دارای فرهنگ عالی وغنی بوده ، مهمان نواز و صمیمی هستند. پیشۀ اکثریت مردم را زراعت تشکیل می دهد. پیداوار مهم زراعتی آنها عبارت از گندم، جو، جواری، مشِنگ، هندوانه ، خربوزه ، کچالو و یک تعداد سبزیجات وحبوبات دیگر می باشد. بید و سپیدار ، همچنان آلو، زرد آلو، شفتالو، انگور، سیب ، چارمغز وغیره از جملۀ درختان بار دار و بی بار این ولسوالی به حساب می آیند. گفته می شود در منطقۀ  چاردر  معدن سیماب نیز وجود دارد که تا حال استخراج نگردیده است وممکن است معادن دیگری نیز در این ولسوالی وجود داشته باشند که مانند سایر مناطق کشور ما هنوز کشف نشده باقی مانده اند.