آرشیف

زنبورهای عسل مهمترین حشرات گرده افشان برای تولید میوه جات تجارتی اند. زنبورها تنها حشرات پرورش یافته ای هستند که ازآنها می توان برای گرده افشانی باغ ها استفاده کرد. پس این حشرات گرده افشان های خیلی مهم درختان میوه می باشد. هرزمان، به هرمکان وهرگونه که لازم باشد می توان ازآنها بهره گرفت وتعداد شان نیزقابل کنترول است.
   درموقعی که ورایتی های کاشته شده خود نا بارورباشند عوامل مختلف مانند آب وهوای محل ، تعداد کندوها ، قدرت کندو وغیره روی پروازوتراکم ویا گسترش زنبورها اثرمی گذارد برای تعیین تعداد کندوهای لازم مساحت یک باغ را نباید درنظرگرفت بلکه مساحت باغات منطقه را درنظرمیگیرند ومعمولا برای هرهکتاردو کندو درنظرگرفته میشود. کندو ها را بهتراست هر5 تای پهلوی هم درگوشه ای قرارداده وآنرا تک تک درمساحت باغ پخش ننمائید ممکن است کندوهارا برای مدتی که باغ دارای گل است کرایه نموده ، موقعی که کندو را درباغ می گذارند که اولین گل های ورایتی های زود رس پیدا شده باشد وبرای جلوگیری ازمسموم شدن آنها قبل ازاولین سمپاشی برداشته میشوند.
توصیه می شوده که هرباغدارباید چندین کندوی زنبورعسل داشته باشد، چون ازیک طرف درعملیه گرده افشانی درموقع گلدهی درختان استفاده میکند وازطرف دیگرازعسل آن می تواند استفاده کند که    هم ارزش غذای دارد و هم ارزش اقتصادی.
   برآورد می‌شود كه زنبور عسل در تهيه و توليد يك سوم غذای بشری سهيم باشد. واين بدان معنی نيست كه عسل يک سوم غذای بشری است، بلكه بايد گفت كه زنبور عسل نقش مهمی در باروری گياهان دارد و اگر زنبور نبود چه بسا كه در بسياری از اوقات باروری گياهان امكان پذير نبود. زنبور عسل وقتی بر روی گلی می‌نشيند، دانه‌های گرده را از اندام نرينه گل (پرچم) با خود برمی‌دارد و هنگامی كه به سوی گل ديگری می‌رود، با اين دانه‌های گرده اندام مادينه گياه (تخمدان) را بارور می‌سازد، وبنا به اظهارات اتحاديه ملی پرورش دهندگان زنبور عسل در فرانسه، زنبور عسل اقدام به تلقيح وباروری گل آفتابگردان و درختان سيب به ميزان ۷۰٪ و توت فرنگی و گيلاس به میزان ۸۰٪ و درختان ميوه دار كوچک به ميزان ۹۰٪ و شبدر و یونجه بنفش به ميزان ۱۰۰٪ می‌نمايد و اگر زنبور عسل نباشد، ميزان توليدات گیاهی به شدت كاهش می‌یافت و بدين گونه قبل از اين كه به موضوع اهميت توليد عسل بپردازیم، بايد كمی واقع بين باشيم و دريابيم كه زندگی ما بدون زنبور عسل بسيار دشوار می‌شد. باغداران و كشاورزان به خوبی از نقش زنبور عسل در باروری گياهان و افزايش محصولات كشاورزی آگاه هستند و به همین علت هیچ گاه در اجاره دادن باغ‌های خود به پرورش دهندگان زنبور عسل ترديد نمی‌کنند وبدين وسيله سعی می‌کنند كه ميزان توليد محصولات خود را دوبرابر سازند.
جمع آوری شهد – گرده – آب – بره موم – پاسبانی از کندو – تولید عسل – رسیدگی به ملکه – پرورش نوزادان – رسیدگی به کندو و پاکیزه‌گی آن از بیشترین وظایف زنبورهای کارگر می‌باشد.
 
 

نقش زنبور عسل در گرده افشانی درختان و تولید میوه

      اگرزنبورعسل نباشد بیش از 75 درصد از محصولات کشاورزی موجود کاهش می‌یابد. با فرا رسیدن فصل بهار درخت‌های میوه پر از شکوفه‌های رنگارنگ می‌شوند، این شکوفه‌ها هر چه زیادتر باشند سال پر بارتری را نوید می‌دهند که این شکوفه‌ها برای تبدیل شدن به میوه نیاز به گرده افشانی دارند. به گزارش ایسنا، عدلی، مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی استان اردبیل گفت: گرده افشانی به 4 صورت انجام می‌گیرند گرده افشانی درون شکوفه‌ای، گرده افشانی بوسیله باد، گرده افشانی توسط انسان و مهمتر از همه گرده افشانی توسط حشرات مخصوصاً زنبورعسل. دکتر نوری، حشره شناس اردبیلی نیز در این مورد به ایسنا گفت: اگر حشراتی مثل زنبورعسل نباشند بیش از 75 درصد از محصولات کشاورزی موجود کاهش می‌یابد اما به دلیل عدم آگاهی باغداران از این مسئله و وجود باور نادرستی که زنبور شکوفه‌ها را می‌خورد از کنار گذاری در باغات جلوگیری می‌کنند. به گفته افرا، کارشناس زنبورداری، زنبور برای ساختن یک گرم عسل بایستی 15 هزار گل را شهد گیری کند که در واقع 15 هزار گرده افشانی انجام می ‌دهد و با توجه به وجود حداقل ده هزار زنبور عسل در هر کندو نقش زنبوردر گرده افشانی مشخص می‌شود. به گفته این کارشناس تولید عسل تنها 10 درصد از فایده زنبورعسل هست و 90 درصد از فایده آن در گرده افشانی و تولید میوه است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته با کندو گذاری در باغات در زمان گرده افشانی از فواید زنبور عسل استفاده کافی می‌شود.
 

جمع آوري گرده توسط زنبورعسل

دبه طور کلي جمع آوري گرده توسط زنبورعسل به عوامل مختلفي بستگي دارد که عبارتنداز:
الف ) درجه حرارت محيط : مناسبترين درجه حرارت براي فعاليت جمع آوري گرده زنبورها25 تا 35 درجه سانتيگراد است.
ب ) سرعت باد: اگر جريان باد زير 20 کيلومتر در ساعت باشد فعاليت چرايي گرده انجام مي گيرد و بالاتر از آن متوقف مي گردد.
ج ) هواي ابري و باراني : روزهاي ابري و باراني عوامل محدود کننده جمع آوري گرده مي باشند و سبب توقف آن مي گردند.
د) مه و شبنم : در مه فعاليت چرايي زنبور کند مي شود و شبنم و رطوبت بالا فعاليت چرايي گرده زنبوررا متوقف مي کند که به دليل خيس شدن زنبور مي باشد.
ه ) خصوصيات پوشش گياهي : خصوصيات فيزيکي دانه گرده روي فعاليت زنبوراثر مي گذارد مانند رنگ ، عطر، اندازه ، رطوبت و ساختار فيزيکي سطح رويي گرده.
و ) مواد شيميايي : وجود مواد شيميايي روي بعضي گرده ها در فعاليت چرايي گرده مؤثرند مانند بعضي از استروئيدها که سبب جلب بيشتر زنبور مي گردد.
ز) وجود نوزادان : هرچه قدرت نوزادان بيشتر باشد فعاليت چرايي گرده بيشتر است. زنبوران عسل معمولاً در سن سه هفتگي به بعد قادر به جمع آوري شهد، گرده و آب مي باشند.
يک زنبور براي تهيه يک محوله 6 تا 10 دقيقه وقت صرف کرده و روزانه 6 تا 8 مرتبه براي جمع آوري گرده گل از کندو خارج مي شود. وزن متوسط يک محموله گرده بين 12 تا 29 ميلي گرم بر حسب نوع گياه گزارش شده است. زنبورعسل در طول يک روز حدود 1 تا 500 گل را ملاقات مي کنند و بين 10 تا 30 ميلي گرم گرده را به کندو حمل مي کند.