آرشیف

2014-12-10

عبدالغفور غوری

مزاغ

مزاغ
به شـو خی و مز ا غ و خـنـد ه گـو یم
به تر س و لـَر ز ،کَـند ه ،کـَند ه گو یم
د ر و غ  گــو یم ز با  نـم لا  ل گـر د د
تـر ا ما یـم پا کُ  پو سکـنـد ه گـو یم
*
 
قــُرداق
د و تا نـو بـنـد بگـیـر م چا ق کـُنـُم مه
به تیر ما ه لا ند ی و هم قا ق کـُنـُم مه
بـیـا  یـه ا  ز سـفـر یا  ر مـســا  فــــر
به خـیر ا ت سر ش قـُر د ا ق کـُنـُم مه
*
 
کَـچَـه
پـَر  یز ا  د  م کَـچَی  ا لـمـا س مـا یـه
دَ لـَش مثـل عر و سهـا  ، ر ا س ما یـه
فـر ا مو ش کر د ه کا چی و اَ شـیـل ر ا
سَحـَر قـیـما ق، پـیشـیـن گـُر ماس مایه
*
 
تـیـغ
رَ مـُو کــه یا ر ،چـو کَـو ک ِ سـر ی تـیـغــه
بـه  کَـر کَــرُ  بــه  فــر یـا  د ُ بــه  غـیـغـه
بـر آ مـد جـا ن مـن ا ز د  ا  م و تـذ  و یـر
نـمـیشـه ر ا م  همیش  با نـیـغ  و پـیـغــه
*
 
بُولـُوزه
قـد  یـمـه  یـا  رَ کـَم  مـثـــل حَـقـیـقـه
بهـا  د  ا  ر ه چـو آ  ثـا  ر عـــتــیــقـه
بـجـا نـم مـثـل شـلم چـسـپـیـد ه ا ز نا ز
بـو لـو ز ه و حـلـیـم و خـو ش غَـلـیـغه
 
 خـَر خـَشه
بگـر د م خـیـل به خـیـل مَـلَـه و قشـلا ق
بـَپــا لـم یکـه چـیـن ا ز د  ه  و ا یــلا  ق
مـیـا ن تا جک و ا ز  بک ، هـز ا  ر ه
بی خـر خـَشَـه بگـیـر م یا ر زا یما ق
*
 
سَر کاری
بگـیـر م  یا رِ که  کا ر و با  ر ی بـا شـه
نه که سر شـا ر و هـم د ا ر د ا ری با شـه
بـچـر خـد د و ر و پیـشـم ر و ز صــد بـا ر
بـمـثــل عـسکــر ی ســر کـا  ر ی بـا شـه
 
*
تیر اجـل
اَ گَـر کـو ه و کـو تـل با شـه مـِیـا یـُم
اَ گـَر جـنگ و جـد ل با شـه مِیـا یـُم
بجا نـم نـیز ه هـا ی چشـم شـو خـت
اَ  گــَر تـیـر اَ جــَل  بـا  شــه مـِیـا یــُم
*

عبدالغفور (غوری)
24.12.2010

لغت نا مه
مز ا غ( مز ا ح)       : حر فها ی خند ه د ا ر
لا ل                      : گنگه شد ن ، بند شد ن ز با ن
پا ک و پو سکند ه   : سخن و ا ضح گفتن، حر ف که د ر لفا فه نبا شد
نـو بـنـد                : گو سفند جو ا ن که یکسا له با شد
تیر ما ه                : خز ا ن
لا ند ی                : گو شت خشک شد ه
قا ق                   : خشک شد ه
قـُر د ا ق             : دمبهً گوسفند را با دل و جگر و گوشتهای نرم  یکجا  ریزه کرده و آنرا با آتش خوب سرخ مینمایند  که بنا م قـُرداق یاد میشود که در حـقـیقت یکنوع کباب است.
کـَچَه                  : ا نگشتر
ر ا س               : کا لا ی نو پو شید ن ، خو د ر ا ز یب و ز ینت د ا د ن
گـُر ما س           :  مخلو ط ا ز د و غ و شیر
رَ مُو ک                   : فر ا رکر د ن ، د و ر گر یختن ، و حشی و گر یز ا ن
تیغ                         : بلند ی ها ی کو ه، تپه ها ی  بلند، سر ی کو ه
غـِیـغ                      : فر یا د ز د ن ، صد ا ی بلند که مر د م ا ز د و ر بشنو ند.
نیغ و پیغ                 : جنجا ل ، سر و صد ا
شـلـم                       : شیر هً د ر خت ، چسپنا ک
بـُو لـُو ز ه                : طفل که بسیا ر بد و ر پد ر و ما د ر بچر خد ، چو چهً گو سفند که ز یا د بخا نه و صا حبش عا د ت  کر د ه با شد.
غلیغ                       : عا د ت ، خا صیت ، ر فتا ر
خر خشه                  : ضد یت ، بها نه جو یي
مـَـّلـَه (محله)            : چند خا نه که بکنا ر هم همسا یه با شند. د ر بها ر سا ل چند خا نه ا ز  مر د ما ن کو چی و ما لد ا ر ا ن  ا ز یک محل به محل د یگر میر و ند و بر ا ی مد تی آ نجا بطو ر مئو قت بو د و با ش میکنند که ا ین چند خا نه ر ا بنا م محله یا د میکنند .
خـِیـل                      : چند خا نه پهلو کنا ر هم
ا یلا ق                   :محلات که در بهار کوچی ها و مالداران  در دامنه های  کوه ها و دره ها  برای مدت  کوتاه برای زندگی انتخاب و به آنجا کوچ میکنند.
سر کا ر ی             : سر با ز نظا می ، سر با ز ا ر د و
کا ر و با ر ی         : ز حمتکش
د ا ر د ا ر ی          : غلمغا لی ، سر و صد ا ند ا ختن
کو تل                   :  ر ا ه که بطر ف کو ه با شد ، ر ا ه که ا ز بغل کو ها ی بلند تیر شد ه با شد