آرشیف

2014-12-26

محمد عارف یعقوبی

فقر فرهنگی خطرناک تر از فقر اقتصادی است

 

در جامعه که ما زندگی میکنیم وقتی سخن از فقر به میان می آید نا خود اگاه فکر مردم به طرف فقر اقتصادی یا فقر مالی گرایش پیدا میکند. در صورتکه فقر ابعاد متفاوتی دارد و میتوان یکی از آنها را فقر فرهنگی گفت . اگر چه سعی و تلاش زیاد بخاطر رفع مشکلات اقتصادی وبر آورده ساختن نیازهای انسانی وجود دارد ولی به آن هم سرزمین ما به فقر اقتصادی گرفتار است . قبل از اینکه روی فقر فرهنگی صحبت نمایم ، میخواهم تعریف از فقر داشته باشیم  که فقر چیست و در کدام حالات کلمه فقر بکار برده می شود .
فقريعني ناتواني انسان در برآورده ساختن نيازهاي اصلي زندگی  و برخورداري از يک زندگي سالم وشايسته،به نحوي که انسان در رفع حاجات ونيازهاي زندگي خویش وابسته به کسی ديگر  نباشد و به طور مستقل نيازهاي خود را تأمين نماید. مثلا در خشکسالی دهاقین نمیتوانند غله مورد نیاز خود را بدست آورند ،این خود یک فقر اقتصادی است که دامن گیر دهاقین و تمامی مردم خواهد شد. از این قبیل ، نبود کار و شغل مناسب ، پایئن بودن سطح در آمد کارگر در فی روز ، بلند بودن قیمت مواد غذای و مواد سوخت و غیره را میتوان فقر اقتصادی  گفت .
 واما فقر فرهنگی چه گونه خواهد بود؟ چون در  جامعه ما متاسفانه به مسایل فرهنگی توجه کمتر صورت گرفته به این دلیل مشکلات فرهنگی بسیار زیاد دیده می شود، به گونه مثال روی چند مشکل فرهنگی بطور خلاصه بحث میکنیم . طوریکه در بالا ذکر شد ، فقر حالت را بیان میکند که نیاز های اساسی بر آورده نشود. بطوری مثال:
 – جوانان فارغ التحصیل صنوف دوازدهم که خواهان ادامه تحصیل اند ولی در امتحان کانکور به پوهنخی دلخوا خود کامیاب نمیشوند و بعد از تحصیل تغیر مسلک میدهند که متاسفانه در جامعه ما قابل احساس است .
–  اگر پوهنتون و یا موسسه تحصیلی  بخاطر آموزش شاگردان خود وسایل و ابزار لابراتواری نداشته باشد تا مشکلات درسی و نیاز های اساسی شاگردان را بر آورده سازد. نوع دیگر فقر فرهنگی خواهد بود.
  – اگر شهر زیبا ، خانه زیبا و یا دفتر زیبا داشته باشیم  ولی در حفظ ، مراقبت و پاکی  آن توجه نکنیم  چنین وضعتی هم فقر فرهنگی می باشد. بطور مثال قبلا ادعآ وجود داشت که در شهر ماه پیاده روهای درست وجود ندارد . اخیرا به کمک مالی یو اس ای دی و اداره شاروالی پیاده رو های شهر چغچران بشکل پخته و اساسی ساخته شده ولی متاسفانه تا هنوز مردم  و شهروندان از بین سرک رفت و آمد میکنند.
–  جوانان که در رشته های مسلکی تحصیل می کنند ، بعد از فراغت برایشان وظیفه در همان رشته میسر نمی شود  مجبور هستند بخاطر مشکلات اقتصادی خلاف مسلک کارکنند .    این موضوع را نیز میتوان به فقر فرهنگی نسبت داد.
– تقرر افراد غیر مسلکی و یا غیر متخصص در بست های دولتی و یا غیر دولتی به اساس روابط  و عدم شایسته سالاری که متاسفانه در جامعه ما محسوس بوده و باعث ایجاد فقر فرهنگی خواهد شد .
–   و بلآخره کمک های مفت و رایگان جامعه جهانی نه تنها  مشکلات اقتصادی را حل نکرده بلکه فقر فرهنگی نیز بوجود آورده . مثلآ سالانه صدها  تن مواد خوارکی برای مردم غور توزیع میگردد نتنها اینکه نتوانسته نیازمندی های مردم را برآورده سازد ، بلکه هنوز هم ضرورت به کمک دارند و این خود باعث بیکاره گی مردم و دهاقین گردید و هیچ وقت بخاطر بر آورده ساختن نیاز های زندگی خود تلاش نمیکنند چون مطمین هستند ، برایشان مواد غذای کمک خواهد شد.
– فساد اداری ، بروکراسی ، به وقت و زمان کم ارزش دادن ، عدم علاقمندی به وظیفه ، ترجع روابط بر ضوابط ، ارباب سالاری ، قوم گرایی و غیره  همچو چالش های زیاد وجود دارد که متاسفانه در جوامع ما بخصوص ولایت غور نتنها محسوس بلکه نگران کننده بوده و تاثیر مستقیم بالای زندگی اجتماعی و فرهنگی جامعه ما دارد. به توجه به مثال های ذکر شده ، چنین نتیجه میگیریم که توجه به تقویه فرهنگ مهم تر از هر چیزی دیگر در بهبود سطح زندگی جامعه ما تاثیرگزار خواهد بود . ما هر چند کوشش کنیم مشکلات اقتصادی خود را حل کنیم ولی اگر به موضوعات فرهنگی  توجه کمتر نمایم ، تمامی تلاش های ما بی نتیجه خواهد شد .  مطمینآ حل مشکلات فرهنگی کلید و راه حل انکشاف اقتصادی خواهد بود.
پس ای جوانان و اهل قلم با درنظرداشت مهارت ، دانش و موقف که در جامعه خود دارید دست به دست هم داده . اگر نمی توانیم در رای بهبود وضع اقتصادی جامعه خود کار کنیم حدی اقل در ترویج فرهنگ و بسیج ساختن جامعه خود سعی و تلاش کرده می توانیم .
 
عارف یعقوبی
حوت 1390
غور چغچران