آرشیف

بنام خالق هستی

سال و اندیست که روی یک مطلبِ مطول و مهم کار مینمایم. در لابلای این امرِ بزرگ و سخت به مشکل های زیادی رو برو شدم و به عون الله متعال دارم به آن فایق میآیم. گهی به معنی یابی واژه ها برمیخوردم و گهی هم به معنایابی نام اماکن و حیوانات. در چغچران نوع از حیوان است که به نام "شگون" یاد میکنند. این حیوان بیشتر به دشت های مزروع و بیایان پیدا میشود و آنرا به گویش های محلی "شگون" گویند. چون وقتیکه به کشت و کار برسد، برای مزروعین ضرر وارد میکند و حتا کچالو و گندم را نیز میخورد. شاید ازین حیوان به اساس برداشت های محیطی و مردمی به فال نیک و بد یاد کنند.

بعد از تجسس و سراغِ بسیار اما، دریافتم که نام اصلی این حیوان در فرهنگ ها به نام "سیخول" درج است و از آن به نام های چون: سیخور، چوله، تَشی، سُغُر، قنفذ، خارپشت کلان، تیغی و … نیز یاد میکنند. شکل و هیکل این حیوان سگ مانند است. دارای پرهای زیادِ است و تیرهایش ابلق مانند میباشند. گرفتن این حیوان محال است چون تیرهایش یگانه وسیله یی دفاعی اش میباشند و به اراده خود میتواند که تیر را به هدف بزند. طوریکه در تصاوی میبینید، حتا میتواند که انسان و حیوانات دیگر را سخت مجروح و زخمدار کند.
در فرهنگ دهخدا این حیوان را چنین تعریف نموده است:

سیخول: خارپشت کلانی را گویند که خارهای ابلق دارد و مانند تیر اندازد. جانوری باشد که بر اندامش خارهای ابلق مثل دوک بود، چون کسی قصد گرفتن آن کند اندام خود را چنان درهم فشارد که آن خارها از بدن پریدن نماید و آنرا تشی گویند. رجوع به سگر، سگرنه، تیغی، قنفذ، سغر و اسغر شود.
چون دریافتن معنی نامِ ادبی و اصلی این حیوان مرا بسیار آزار داد و سرگردانم نمود، خواستم که برایتان این حیوان نامیمون را به معرفی بگیرم.
تشکر از کسانیکه در معنایابی آن ما را راهنمایی نمودند و از گوگل و دهخدا همچنان ممنونم.

بامحبت
غلام رسول مبین
چغچران
11 میزان 1396 هـ.ش.