آرشیف

2019-12-21

شیرین نظیری

ثریا پرلیکا نخستین رییس ویک تن از بنیان گذاران سازمان دموکراتیک زنان افغانستان درگذشت

ثریا پرلیکا نخستین رییس ویک تن از بنیان گذاران سازمان دموکراتیک زنان افغانستان درگذشت

ثریا پرلیکا درسال ۱۹۴۴،دریک خانواده ی تجددگرا،درقریه کمریی شهرک بگرامی دیده به جهان گشود.دوره های ابتدایی وثانوی خود رادرشهرکابل درجریان سال های ۱۹۵۲-۱۹۶۴درلیسه زرغونه به پایان رسانید و در سال ۱۹۶۵، بانمرات عالی به دانشکده اقتصاد دانشگاه کابل راه یافت..
او پس از چهارسال در ۱۹۶۹ ازاین دانشکده دانشنامه لیسانس خود را به دست آورد ودرپهلوی دروس دانشگاهی ،شامل اتحادیه نوبنیاددانش جویان گردید وازاین مسیرخدمت ارزشمندی رابرای دانش جویان ،به ویژه دختران جوان انجام داد. درنتیجه فعالیت های او وهمرزمانش، برای نخستین باردر تاریخ کشورزنان درمظاهره معروف سه عقرب که به وسیله گروه های چپی سازمان دهی شده بود.«سال ۱۳۴۴ مطابق نوامبر ۱۹۶۵، مصادف باسال تاسیس سازمان دموکراتیک زنان افغانستان نیزاست.» اشتراک نمودندومجرای دموکراسی رادرقانون کشور بازکردند.همچنین نخستین بار، به پشتکار این زنان مبارزبود که شماری زیادی از زنان جوان ودختران به فعالیت های سیاسی شامل شدند ودرکناربرادران خود به سوی پارلمان شتافتند.تاجریان رای اعتماد را ازنزدیک مشاهده نمایند. ولی این تجمع بابرخورد پولیس مواجه شدوحادثه ی سوم عقرب را به بارآورد.درنتیجه آن بی نظمی؛دکتریوسف ازاخذ رای اعتماد منصرف شد و از پست نخست وزیری خوداستعفا داد.ازآن روز به بعدتظاهرات درشهرکابل به امور روزمره مردم مبدل گردیدوهرروز شهرکابل شاهد یکی ازاین نوع تظاهرات وسیع سیاسی بود.ازاین فضای بازسیاسی دختران نیزبی نصیب نماند و آشکارا آغازبه فعالیت های سیاسی نمودندوسازمان دموکراتیک زنان رابنا نهادند. ازجمله دختران جوان که درجلب وجذب زنان ودختران جوان وگسترش حلقه های حزبی وسازمانی بین دختران درآن وقت فعالیت چشمگیر داشتند: ثریاپرلیکا،جمیله پلوشه،جمیله ناهید،کبراعلی ودیگران.درحقیقت آن هاهمه درزمره نخستین فعالان حزب دموکراتیک خلق افغانستان«جناح پرچم»ازهمان بدومرحله محسوب می شدند.
 ثریا درسال ۱۹۷۳جهت ادامه تحصیل خودعازم کیف مرکز اوکراین شد ودرسال ۱۹۷۶ از دیپلوم ماستری خود در بخش اقتصاد بین الدول دفاع نمود.پس ازپایان دوره تحصیل دوباره به وطن برگشت ودردیپارتمنت ارتباط خارجه دانشگاه کابل مصروف خدمت به نسل جوان گردید. او درسال ۱۹۷۸،به سمت رییس سازمان دموکراتیک زنان افغانستان گماریده شد ودیری نگذشت «دراگست ۱۹۷۸،»مخالفت اوباحکومت حفیظ الله امین آغازشد وبرضداقدامات وحشیانه امین قرارگرفت. گروهی جنایت کارامین به ثریامشکوک شدند واو راباجمیع ازدوستان سیاسی اش دستگیر وبه زندان پلچرخی افگندند. پس ازگذشت یک ونیم سال زندان در ۲۷ دسمبر ۱۹۷۹بادیگرمحبوسین سیاسی از زندان آزاد شدند.اوباردیگردرسال ۱۳۵۹،به حیث رییس سازمان دموکراتیک زنان افغانستان انتخاب شدودرجریان همین سال سازمان دموکراتیک زنان افغانستان کنفرانس بین المللی زنان افغانستان راباحضورداشت نزده نماینده از سازمان های مختلف جهان درشهرکابل برگزار کرد.نماینده گان سازمان هاوکشورهای مختلف باارایه پیام هاوسخنرانیها،حمایت خود رااز سازمان دموکراتیک زنان افغانستان ابرازداشته وپروتوکول های همکاری میان سازمان دموکراتیک زنان افغانستان بادیگرسازمان ها،شوراها،اتحادیه هاوانجمن های کشورهابه امضا رسید. ثریاپرلیکادر روز چهارم کنفرانس به وسیله یک مردمسلح ناشناس مورد حمله قرارگرفت وزخمی شد. به صورت فوری به درمانگاه انتقال یافت و مورد معالجه قرارگرفت. اوپس ازصحت یابی به فعالیت های خود ادامه داد وبرای رسیدن نیم پیکرجامعه به آرمانها آرزوها،خواست های برحق وانسانی آنها،نابودی ستم،استقرارعدالت، برابری اجتماعی ،تبعیض جنسی، رهایی زن ازقید وبند مناسبات پوسیده مردسالاری، و ستم طبقاتی سعی وتلاش خسته گی ناپذیرکرد.                                                                                           
ثریا پرلیکا درسال ۱۹۸۶به سمت سکرتر جنرال هلال احمرتعیین شد ودرگام نخست سیستم منظم اداری درهلال احمررا به وجود آورد و برای کمک به هم میهنان فقیرومستحق نماینده گی های این ریاست را درسراسر کشورفعال ساخت ودرمانگاه اورتپیدی را برای معیوبین درساحه ی پل چرخی کابل، درمانگاه هلال احمر را درعلی آباد کابل و درمانگاه جراحی موسسه متذکره را درپل سرخ کابل تاسیس نمود. تاازمسیراین مراکزکمک های صحی به بیماران نادارشهرکابل صورت گیرد. درسال ۱۹۹۰دراثرسعی وتلاش اوشماری ازکودکان یتیم،زنان بیوه ،از سوی هلال احمرسره میاشت جهت تداوی به ایالات متحده امریکااعزام شدند. کودکان پس ازصحت یابی به کشوربازگشتند.هیئت عامل دراین سفربا اقشار مختلف در امریکا، صحبت های همه جانبه نموده واثرات جنگ را به کودکان وزنان افغانستان به امریکایی ها بازگو کردند.کودکان ما زیادترازهمه باراین جنگ را متحمل شده ودست و پای خودرا همراه با روان خودازدست دادند.هم چنین به همین سلسله هلال احمر شماری کودکان را که تداوی آنها در افغانستان امکان پذیرنبود،برای درمان به دهکده صلح آلمان ارسال داشت.این فرایندبه شکل دوامدار ادامه دارد.
درسال ۱۹۹۱،مجاهدین وارد کابل شدند و با داخل شدن درشهرکابل جنگ های بزرگ تنظیمی آغاز شد. شهرکابل درآتش جنگ آنها شعله ورگردیده،سوخت وهمه ای داشته های آن منهدم گردید. و به یک شهرارواح مبدل گشت.
هزاران انسان بی گناه این سرزمین جان های شیرین خود را از دست دادندوملیون ها زخمی و معیوب شدندوهزاران نفرازترس وهراس جنگ های کشنده و مرگ آور،خانه وکاشانه خود راترک ورهسپار کشورهای همسایه گردیدند.آری ،آن روزها روزهای دشوار،سیاه و بسیارطاقت فرسایی بود.زیرااز یک سده بدینسواین نسل هاچنین حوادث تکان دهنده یی را درتاریخ کشوروعمرعزیز خود ندیده بودند.ازسوی دیگر زنان ودختران ازکاروتحصیل بازماندند و یک آینده تاریک وخیلی مایوس کننده با سکوت مرگ بار برای زنان به وجودآمد.
ثریاپرلیکا پول وتوانمندی لازم داشت که ازاین وضعیت خود رانجات دهد و به خارج کشور پناهنده شود. ولی او ترجیح داد. در وطن باشد وغم واندوه وتشویش ونگرانی هم میهنان خود به ویژه زنان را باهم قسمت نموده ودرکنارآنها بی ایستد.هنوزقتل و وحشت پایان نیافته بودوجنگ وخونریزی بطورکامل فروکش نکرده بودکه شب ظلمانی دیگری فرا رسیدوسیاه کاران،سیاه دل وتاریک اندیش، زیرنام طالب هاظهور کردند وبعد از مدتی  براریکه قدرت تکیه زدند.
درنخستین فرامین خودامر زندانی نمودن زن ها را درچهار چوب خانه ها اعلام کردند. درآن زمان هرگاه زن بیوه یی بنابه مجبوریت ازخانه خود خارج می شدتابرای کودکان خودغذای ناچیزی تهیه نماید،از جانب طالب ها در ملا عام با لت و کوب و فحش و ناسزا گفتن مواجه می شدند. درچنین شرایطی اختناق آور،ثریا پرلیکابااعضای اتحادیه خود و همه زنان دریک وضعیت بسیاربدی قرارگرفتند. به ویژه زنان بیوه با یتمان قد و نیم قد باپرابلم های شدیدی اقتصادی مواجه شدند.
ثریا پرلیکا دراین حالت به اندوخته ها و تجارب قبلی خود مراجعه نموده و زمینه کار را در منازل شخصی زنان آماده کرد.او زنان رامصروف قالین بافی،مهره دوزی، بافت،خیاطی،آرایش گری،لحاف دوزی وغیره نمود. همچنین او درپهلوی این امور ازآموزگاران زن خواست. تادختران را درکورس های چهار،پنج نفری تنظیم ودروس مکتب شان رادرخانه های شان پیش ببرند وازسوی دیگرکورس های سوادآموزی را نیز برای زنان بی سواد، به مساعدت اعضای شورای خود دایرنمود واین پروسه به شکل جدی تانابودی طالب هاادامه پیدا کرد. پس ازسقوط طالب ها دختران درمکاتب منهدم وسوختانده شده دروس خود را آغازکردند وشمارِزیادی آنها که آماده بودند امتحان سویه راسپری ودوصنف بالا رفتند.این مساعدت ها به دختران باعث شد. تاسال های از دست داده خود را تاحدودی جبران نمایند.این همه درنتیجه تلاش و پشتکار آموزگاران وطنپرست صورت گرفت که بدون پول و بدون ترس از طالب های زن ستیز،این خدمت بزرگ را به دختران عزیز ونسل فردای ماانجام دادند
.                                                                                                                           
بتاریخ ۱۶ اگست ۲۰۰۱ ،ثریا پرلیکا گردهمایی وسیع به اشتراک بیش ازصدها زن را در ساحات مختلف شهرکابل ودرساحه مکروریان کهنه راه اندازی کرد وازاین مسیربه زنان شهر کابل آگاهی داد که طالب هاسرنگون شده اند.شماآزادهستید،ازخانه های خودبیرون شوید. اودراین اجتماع بزرگ زنان, سخنرانی بسیاراحساساتی نمود ومورداستقبال همه زنان اشتراک  کننده قرارگرفت دراین میتینگ جمع کثیری ازژورنالست های کشورهای مختلف جهان اشتراک ورزیده بودند که با زنان اشتراک کننده گفت وشنید هایی راانجام داده و فیلم های مستند تهیه کردند
بتاریخ ۶ مارچ ۲۰۰۲،ثریا پرلیکا،به پیشواز روزهمبسته گی زنان جهان میتینگ وسیعی رابه اشتراک ۲۷۰۰زن درشهرکابل دایرکردو به همین مناسبت مجله فوق العاده رابدست نشرسپرد وبه اشتراک کننده گان محفل هشتم مارچ روزهمبستگی بین اللملی زنان،رایگان توزیع کرد.
بتاریخ
۶ مار چ ۲۰۰۲، ثریا پرلیکا به حیث عضوکمیسیون جرگه بزرگ/لویه جرگه انتخاب شد و به ۲۰ فبروری ۲۰۰۲ در رابطه به تدویرجرگه اهداف و وظایف آن سفرکاری به پکتیاومناطق مربوط آن گریز،زرمت وکرم خیل نمود ومردم این ساحات آمدن ثریا را خوش آمدید گفتند.به همین رابطه ثریا،سفری به استان /ولایت بدخشان نیزداشت.او با دو نفر از اعضای کمیسیون آزادی سفری کاری به ایران نمودند ودرآنجابابیش از ۵۰۰۰ افغان مهاجر صحبت داشته وازمهاجرین خواست تا نماینده های خود را به لویه جرگه معرفی دارند.پس ازسفرایران،ثریا و یک نفرازاعضای لویه جرگه مسوول زون شمال شرق کشور «بدخشان، تخار،کندز و بغلان»شدند ومدت دوماه درآنجامصروف کار گردیدند.
ثریا پرلیکا همراه با فعالان حقوق زنان محل ها برای برگزاری انتخابات تعیین وهم میهنان نماینده گان خود را به لویه جرگه انتخاب نمودند. ثریا یک زن مبارزو دلسوزدرمیان زنان آگاه کشوراست او یک فیصدی رای بسیار زیاد را، در لویه جرگه برای قانون اساسی به دست آورد و برای تساوی حقوق زن کار زیاد و فعالیت اثر گذار دراین لویه جرگه داشت                                                                                             
ثریا پرلیکا تاهم اکنون، امورهمان سازمانی را که ۵۳ سال پیش باجمع ازیارانش بنیاد نهاده بود. با حوصله مندی ومتانت به پیش می برد و بخاطراستقامت وپایداری آن فراز و فرودهای بیشماری را تجربه کرد.
 اودربخش تامین حقوق زنان،برابری جنسیتی تا پیش ازبیماری و به بسترافتیدن کار کرد وسوگندخورده تاآخرین لحظه حیات دراین راه ازهیچگونه سعی وتلاش دریغ نورزد.

شیرین نظیری