آرشیف

2017-4-24

غلام رسول مبین

تفکیک سلاح و صلاح

بنام خداوند یگانه

از کلمات کلیشه یی و تکراریِ چون ملت سلحشور، ملت قهرمان، ملت مبارز و ده ها جمله و کلمه دیگر با پسوندهای شور و قهرمان و … من واقعا خسته شده ام. این جملات و ایده ها، در حق که نمایانگر حقایق نیست. در حقیقت میخواهند بدون تفسیر و تعبیر درستِ اینگونه حرف ها، ما را از بالای بام به پایین اندازند. آخر ما، انسان هستیم و در مقابل فرهنگ، اجتماع، مردم، سیاست و انسانیت قرار نداریم. چرا، همیش بدون اینکه سجایای اخلاقی و رفتاری یک انسان را خبر باشیم همیش در جملات خویش وی را چون سلحشور و جنگجو معرفی میکنیم؟ – این طرز دید مرا واداشت که واژگان زیر را موشکافی و معنایابی نمایم. با مراجع به فرهنگ های معتبر زبان مان، به خصوص فرهنگ فارسی دکتر محمد معین چنین دریافتم:

  1. سلاح: آلتی که بدان جنگ کنند، آلت جنگ، ساز جنگ.
  2. صلاح: نیکی کردن، مقابل. فساد. نیک شدن، نیکو کار گشتن، آشتی کردن، نیکی، نیکوکاری.
  3. سلحشور یا سلاح شور: ورزنده جنگ، جنگاور، سپاهی.
  4. صلح: سازش کردن، آشتی کردن، سازش، آشتی، توافق، پیمانی که برحسب آن دعوایی را حل و فصل کنند.
  5. شور: ورزیدن، به کاربردن، عمل کردن، در ترکیبات به معنی "شورند" آید، بکار برنده، ورزنده.

طوریکه در بالا تذکر داده شد، سلاح در مقابل صلاح، سلح در مقابل صلح، صلحجو در مقابل جنگجو، سلحشور در مقابل صلحشور با پسوند "شور" که اینهمه زحمات ما را "شور" میکند، واقع است.
من مخالف خطاب نمودم "ملت سلحشور افغانستان" هستم. چونکه از جنگ چیزی ساخته نمیشود. جز اینکه انسان را شخصیت عقده یی، زورگو، قانون شکن و بی بندوبار به بار میآورد. بیایید به جای اینهمه سلحشور و تنهاشور، گهی کلمات مانند: صلحجو، حقیقت گو و صلحشور را کار ببریم.
همینکه ما به کسی سلحشور ویا به گروهی "ملت سلحشور" خطاب میکنیم، بدون اینکه عمق قضیه را درک کرده و معنای آنرا فهمیده باشیم، هی میزند به زیرِ گوشی نفری. اینکه راه حل نیست. ما، مردم افغانستان گونه یی تدریس مان، گونه صحبت مان، گونه یی تشویق مان و بالاخره گونه یی تمام تعاملات زندگی فردی و اجتماعی مان "شورگونه" است. بیایید که این حس شورطلبی را به انگبین اندیشی و شیرین جبینی مبدل سازیم تا اینکه کسی ما را به ناحق و با تشویق بی موجب خویش، شکار آرزوهای فردی، گروهی و سمتی خویش نسازد. شوربختانه که ما ملت بدبخت هستیم.
سربلند باد انسان های صلحجو و سرنگون باد آدم های جنگجو.
 
بامهر و محبت
غلام رسول مبین
چغچران
سوم ماه ثور 1396 هـ.ش.