آرشیف

شب یلدا یا شب نخست چله، یکی از با شکوه‌ترین، یکی از کهن‌ترین جشن‌های پارسی‌گویان است، شب یلدا بلندترین، درازترین شب سال است. یلدا به زمان بین غروب آفتاب از سی آذر ( آخرین روزپاییز تا طول آفتاب در نخست ماه‌ دی یا روز اول زمستان گفته می‌شود) خانواده‌های سرزمین های ایران، تاجکستان پررنگ‌تر با شکوه‌تر جشن می‌گیرند که در سرزمین برترجویی‌های قومی ما، این شب را کم‌رنگ‌تر و دور از دید قوم‌های حاکم، آری جشن می‌گیرند. در شب یلدا معمولن، شام فاخر با انواع میوه‌های رایج که حضور هندوانه در دسترخوان حتمی شمرده می‌شود. پس از صرف دسترخوان یلدا، قصه‌گویی‌ها توسط مردان با تجربه، در حلقه‌ی فامیل آغاز و با کلام حافظ، حیات پیش روی شان را به فال می‌گیرند. در لرستان به شب یلدا، چله « شو اول قاره» (قاهاره) می‌گویند.
چله دو موقعیت‌گاه شمارانه در طول یکسال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان، تیرماه و دیگری در آغاز زمستان دی ماه، هریک متشکل از دو بخش بزرگ ( چهل روز) و چله خرد ( بیست روز) است .
واژه‌ی چله برگرفته از چهل معین، این واژه مخفف «چله» صرفآ نشان دهنده‌ی گذشت یک دوره زمانی معینی چهل روزه است. پیشینه‌ی این جشن چله به جشن‌های که در این شب برگزار می‌شود یک سنت باستانی و رسم دیرینه است. که مردم روزگاران دور و گذشته که مشغول کشاورزی و از در کشاورزی حیات به سر می‌بردند، تشکیل می‌داد.
یلدا شب یکم زمستان و شب پایان پاییز است. که نخست جدی و پایان قوس را گویند که درازترین شب، تاریکترین شب، به حساب می‌رود و این جشن را پارسی گویان خیلی با شکوه تجلیل به عمل می‌آورند؛ مگر از دید زردشتیان عزیزیکه با ما حیاب به سر می‌بردند این شب را شب نحس به حساب می‌برند که از دید ما این شب گناهی به آن بزرگی ندارد که نحسش خطاب کنیم. از دید ما نحس بیسوادی، وسواد روشنی به حساب می‌رود. اجازت فرمایند تا شب یلدا را از صمیم دل به همه دنیا، ویژه پارسی گویان دنیا تبریک و تهنیت عرض نمایم.
فیروزکوه شب یلدا را به بزرگی تو به همه باشندگانت مبارک باد عرض می‌نمایم.

ح. یعقوبیان فیروزکوهی
از شهر فیروزکوه