X

آرشیف

قلمروهای پیرو شاهنشاهی هخامنشیان: بررسی تاریخی و جغرافیایی

قلمروهای پیرو شاهنشاهی هخامنشیان: بررسی تاریخی و جغرافیایی

داریوش بزرگ

 

شاهنشاهی هخامنشی، یکی از بزرگ‌ترین و گسترده ‌ترین شاهنشاهی های تاریخ جهان، در دوره داریوش کبیر(جد بزرگ تاجیکها ، پارسها وکردها ) به اوج فراخی وگشادگی  و شکوفایی رسید. یکی از ویژگی‌های برجسته این شاهنشاهی، مدیریت دقیق و نظام‌مند سرزمین‌های پیرو بود که بخش گسترده ای از اقوام و فرهنگ‌ها را در بر می‌گرفت. در کتیبه‌ای منسوب به مقبره داریوش بزرگ در نقش رستم، فهرستی از سرزمین‌های پیرواین شاهنشاهی آورده شده است که بیانگر فراخی و گوناگونی آن می‌باشد.

1 ــ معرفی قلمروهای پیرو

در این فهرست که در کتیبه نقش رستم آمده است، نام بیست و چند سرزمین یا قسمتی از کشور ذکر شده که هر یک اهمیت تاریخی و جغرافیایی ویژه خود را دارد. این سرزمین‌ها از آسیای میانه و جنوب آسیا گرفته تا شمال آفریقا و شرق اروپا گسترده‌اند.

 

در ادامه، جدول مرتب‌شده از قلمروهای پیرو شاهنشاهی هخامنشی به همراه توضیحات تاریخی هر منطقه ارائه شده است:

شماره نام سرزمین یا منطقه توضیحات و اهمیت تاریخی
1 ماد یکی از قدیمی‌ترین اقوام ایرانی، پایه‌گذار ساختار شاهنشاهی هخامنشی
2 خوج (خوزستان) منطقه‌ای راهبردی در جنوب غربی ایران، مرکز کشاورزی و تجارت
3 پارت منطقه‌ای مهم در شمال شرق ایران، زادگاه ساسانیان
4 هرات شهری تاریخی در افغانستان کنونی، مرکز ارتباطی و نظامی
5 باختر منطقه‌ای گسترده در غرب افغانستان و شرق ایران
6 سغد ناحیه‌ای در آسیای میانه، مرکز تجارت جاده ابریشم
7 خوارزم منطقه‌ای تاریخی در حوضه دریای خزر، مهم در بازرگانی
8 زرنگ منطقه‌ای در جنوب افغانستان، محل ارتباط بین خاور و باختر
9 آراخوزیا (رخج، قندهار) منطقه‌ای راهبردی در جنوب افغانستان، نقطه تقاطع فرهنگ‌ها
10 پنجاب منطقه‌ای ثروتمند در شمال غرب هند و پاکستان امروزی
11 کابل مرکز سیاسی و فرهنگی مهم در افغانستان
12 پیشاور شهری راهبردی در شمال غرب پاکستان
13 سند منطقه‌ای پرجمعیت در جنوب پاکستان، منطقه مهم کشاورزی
14 ماورای جیحون منطقه‌ای وسیع در آسیای میانه، محل تلاقی فرهنگ‌های ایرانی و آسیایی
15 بابل مرکز تمدن بین‌النهرین در عراق کنونی
16 آشور سرزمین تاریخی در شمال عراق، مرکز شاهنشاهی آشوری
17 عربستان شبه‌جزیره عربستان، منطقه‌ای با اهمیت راهبردی و تجاری
18 مصر یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان، منطقه کلیدی اقتصادی و نظامی
19 ارمنستان منطقه‌ای کوهستانی با اهمیت راهبردی در مرزهای شمال غربی ایران
20 بخش شرقی آسیای صغیر منطقه‌ای در ترکیه کنونی، محل تلاقی اروپا و آسیا
21 سپرد منطقه‌ای در آسیای صغیر، یکی از ساتراپی‌های مهم
22 سارد مرکز ساتراپی در آسیای صغیر، محل برخورد فرهنگ‌های ایرانی و یونانی
23 لیدیه در مغرب آسیای صغیر منطقه‌ای غنی و تاریخی در غرب ترکیه
24 یونانیان آسیای صغیر جمعیت یونانی‌تبار در بخش‌هایی از آسیای صغیر
25 سکاهای آن‌سوی دریا (کریمه و دانوب) اقوام کوچ‌نشین ایرانی‌تبار در مناطق شمال دریای سیاه
26 مقدونیه منطقه‌ای در شمال یونان کنونی، محل رویارویی با شاهنشاهی هخامنشی
27 یونانیان سپردار (تراکیه و تراس) مناطق شمال شرقی اروپا، مستعمرات یونانی تحت سلطه هخامنشیان
28 سومالی منطقه‌ای در شاخ آفریقا، از قلمروهای پیروی هخامنشی
29 اتیوپی (حبشه) کشور تاریخی آفریقایی با تمدنی مستقل و ارتباط با هخامنشیان
30 مکّیه (ترابلس لبنان) منطقه‌ای در لبنان کنونی با اهمیت تجاری
31 برقه (کارتاژ) منطقه‌ای در شمال آفریقا با مرکزیت کارتاژ، پایگاه تجاری مهم
32 کاریه در آسیای صغیر منطقه‌ای در آسیای کوچک، با اهمیت راهبردی

پاورقی‌ها

1 ــ بارتلمی، ف. (1395). «سیاست و اداره در شاهنشاهی هخامنشی»، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

 

دکتر بصیر کامجو

X

به اشتراک بگذارید

Share

نظر تانرا بنویسد

کامنت

نوشتن دیدگاه

دیدگاهی بنویسید

مطالب مرتبط

پیوند با کانال جام غور در یوتوب

This error message is only visible to WordPress admins

Reconnect to YouTube to show this feed.

To create a new feed, first connect to YouTube using the "Connect to YouTube to Create a Feed" button on the settings page and connect any account.