آرشیف

مقایسه کشتی مادلین با مواضع برخی سران عرب در قبال غزه

مقدمه

در حالی که صدای انفجارها، ویرانی‌ها و فریادهای مردم بی‌دفاع غزه گوش جهانیان را پر کرده است، کشتی «مادلین» با نامی الهام‌گرفته از نماد مقاومت، در دل دریاها در تلاش است تا فریاد آزادی را از سواحل جهان به سواحل محاصره‌شده فلسطین برساند. اما در آن‌سوی این تلاش‌ها، برخی از سران کشورهای عربی با سکوتی سنگین، از ایفای نقش مؤثر در دفاع از مردم فلسطین خودداری می‌کنند. این مقاله در پی بررسی این دو رویکرد متضاد است: مقاومت مردمی جهانی در قالب ناوگان آزادی و انفعال سیاسی کشورهای عربی.

کشتی مادلین: فریاد بشریت علیه محاصره

کشتی “مادلین” بخشی از کارزار “ناوگان آزادی” است که با حضور فعالان حقوق بشر، پزشکان، روزنامه‌نگاران و چهره‌های مستقل جهانی، تلاش دارد محاصره غزه را بشکند. این کشتی نه سلاح دارد و نه تهدیدی برای کسی محسوب می‌شود؛ بلکه حامل کمک‌های پزشکی، نمادهای همبستگی، و صدای کسانی است که وجدان انسانی‌شان آن‌ها را به سکوت راضی نمی‌کند.

این تلاش‌ها، اگرچه با تهدیدهای اسرائیل، بازداشت‌ها و کارشکنی‌ها مواجه می‌شود، اما پیام روشنی به جهان می‌فرستند: هنوز کسانی هستند که حاضرند برای حق، صلح و کرامت انسانی هزینه بدهند.

سکوت برخی سران عرب: سیاستِ انفعال یا ترجیح منافع؟

در مقابل این حرکت جهانی، بسیاری از دولت‌های عربی که انتظار می‌رفت پناه مردم فلسطین باشند، یا به طور کامل سکوت اختیار کرده‌اند، یا در بیانیه‌هایی کلی و بی‌اثر به محکومیت زبانی بسنده کرده‌اند.

دلایل این سکوت را می‌توان چنین برشمرد:

• وابستگی سیاسی و اقتصادی به غرب و اسرائیل: پس از توافقات ابراهیم، روابط علنی برخی کشورهای عربی با اسرائیل شکل رسمی به خود گرفته است.
• ترس از درگیری و ناآرامی داخلی: حمایت از غزه ممکن است موجب تقویت جریان‌های اسلام‌گرا یا ضدنظام در داخل این کشورها شود.
• بی‌تفاوتی تدریجی به آرمان فلسطین: در برخی محافل حاکمیتی، مسئله فلسطین دیگر اولویت ندارد و به عنوان «مسئله‌ای قدیمی» نگاه می‌شود.

تضاد آشکار در وجدان جهانی

مقایسه میان اقدام‌ کشتی مادلین و سکوت برخی دولت‌های عربی، شکافی عمیق را در وجدان جهانی و جهان عرب نشان می‌دهد:

در جهانی که قدرت‌ها اغلب به‌دنبال منافع خود هستند، کشتی مادلین نماد روشنی از شرافت انسانی است که در برابر ستم سکوت نمی‌کند. این در حالی است که سکوت برخی سران عرب، نه‌تنها حمایت از فلسطین را کمرنگ کرده، بلکه پرسش‌های جدی درباره تعهد آنان به عدالت و همبستگی اسلامی ایجاد کرده است.

جهان عرب نیازمند بیداری دوباره است؛ بیداری‌ای که از کاخ‌ها آغاز نمی‌شود، بلکه از دل مردم، از خیابان‌ها و از دریا، جایی که کشتی‌هایی چون “مادلین” به سوی امید و آزادی حرکت می‌کنند، زاده می‌شود.

1 ـ مسئولیت سازماندهی کشتی مادلین به‌عهده چه‌نهادی است؟

کمیته بین‌المللی شکستن محاصره غزه، سازماندهی این سفر را به‌عهده دارد که در چارچوب ائتلاف ناوگان آزادی فعالیت می‌کند. این ائتلاف در سال 2010 با هدف شکستن محاصره غزه ایجاد شد و تاکنون 36 کشتی را در این مسیر به حرکت درآورده است. نام مادلین به‌احترام «مادلین کلاب» ماهیگیر فلسطینی که اولین و جوان‌ترین زن ماهیگیر در غزه بود انتخاب شده است.

2 ـ زمان حرکت کشتی مادلین  ومحمولۀ آن؟

کشتی مادلین روز یکشنبه اول جون سال جاری از بندر کاتانیا در جزیره سیسیل در جنوب ایتالیا حرکت خود را به‌سمت نوار غزه آغاز نمود و مسیر آن حدود 2000 کیلومتر در دریای مدیترانه است.این محموله شامل اقلام ضروری مانند دارو، آرد، شیرخشک، برنج، پوشاک، محصولات بهداشتی برای زنان، تجهیزات شیرین‌سازی آب، عصا و اندام‌های مصنوعی برای کودکان قطع‌عضوشده است.

3 ـ چه‌کسانی با کشتی مادلین به غزه سفر می‌کنند؟

12 فعال حقوق‌بشری بین‌المللی با ملّیت‌های مختلف در این سفر مشارکت دارند که اسامی آنها به این شرح است:

ـ گرتا تونبرگ، فعال محیط زیست و عدالت اجتماعی از سوئد

ـ ریما حسن، نماینده پارلمان اروپا از حزب چپ‌گرای «فرانسه تسلیم‌ناپذیر»

ـ عمر فیاض، خبرنگار الجزیره

ـ یانیس محمدی، روزنامه‌نگار فرانسوی از رسانه «بلاست»

ـ پاسکال موریرس، فعال باسابقه فرانسوی در ناوگان آزادی

ـ تیاگو آویلا، خبرنگار و فعال اجتماعی و سیاسی برزیلی

ـ بابتیس آندری، پزشک فرانسوی حاضر برای کمک در صورت درگیری

ـ یاسمین آجار، فعال آلمانی ـ کرد

ـ رِوا فیارد، فعال محیط زیست از فرانسه

ـ سُوایب اُردو، فعال ترک

ـ سرخیو توریبیو، عضو سازمان «سی شیپرد» از اسپانیا

ـ مارکو فان رینیس، دانشجوی مهندسی دریایی از هلند و عضو خدمه آن

5 ـ کشتی مادلین چه‌زمانی به غزه می‌رسد وعکس العمل رژیم اسرائیل چه خواهد بود؟

طبق اطلاعات منابع آگاه، اگر مشکل خاصی به وجود نیاید انتظار می‌رود که کشتی مادلین تا دوشنبه آینده (فردا) به فاصله 100مایلی سواحل غزه برسد. روز شنبه یاسمین آجار گفت که این کشتی در زمان حاضر در نزدیکی سواحل مصر قرار دارد و سازماندهی‌کنندگان آن می‌گویند طی 48 ساعت آینده به مقصد نزدیک خواهد شد.

عکس العمل رژیم صیهونستی.

طبق گزارش‌های موجود، ارتش رژیم صهیونیستی در حال آماده‌سازی نیروهای خود برای توقیف احتمالی کشتی مادلین است. منابع حقوق‌بشری هشدار دادند که هرگونه تجاوز به کشتی مادلین نقض آشکار حقوق بین‌المللی به‌شمار می‌رود؛ زیرا این کشتی با پرچم انگلیس حرکت می‌کند و دولت انگلیس مسئول حمایت از آن است.

طی چند شب گذشته، پهپادهایی بر فراز کشتی مادلین به پرواز درآمده‌اند. ریما حسن، نماینده فرانسه در پارلمان اروپا که در این کشتی حضور دارد  گفت: ما برای چند احتمال خودمان را آماده کرده‌ایم که از جمله آنها انجام حملاتی توسط اسرائیل از طریق پهپاد یا زیردریایی، بمباران کشتی یا بازداشت سرنشینان آن است.

دکتر بابتیس آندری، یکی از پزشکان حاضر در کشتی مادلین در این زمینه اظهار داشت: ما می‌دانیم که احتمال دارد اسرائیل کشتی را متوقف و فعالان سوار بر آن را با خشونت بازداشت کند، همه می‌دانند که این کشتی امنیت اسرائیل را تهدید نمی‌کند و پیام ما این است که محاصره غزه باید متوقف شود.

بلی ! در جهانی که قدرت‌ها اغلب به‌دنبال منافع خود هستند، کشتی مادلین نماد روشنی از شرافت انسانی است که در برابر ستم سکوت نمی‌کند. این در حالی است که سکوت برخی سران عرب، نه‌تنها حمایت از فلسطین را کمرنگ کرده، بلکه پرسش‌های جدی درباره تعهد آنان به عدالت و همبستگی اسلامی ایجاد کرده است.

جهان عرب نیازمند بیداری دوباره است؛ بیداری‌ای که از کاخ‌ها آغاز نمی‌شود، بلکه از دل مردم، از خیابان‌ها و از دریا، جایی که کشتی‌هایی چون “مادلین” به سوی امید و آزادی حرکت می‌کنند، زاده می‌شود.